Βουλγαρία: Ο καπιταλισμός ... σκοτώνει

Αναδημοσίευση από Ριζοσπάστη

Αθλια είναι η εικόνα των νοσοκομείων της χώρας όπου οι ασθενείς περιμένουν ώρες για ένα γιατρό. Σε ορισμένες περιπτώσεις τούς ζητούν να φέρουν μαζί τους και τα απαιτούμενα υλικά για χειρουργική επέμβαση

Σε κατάρρευση βρίσκεται το σύστημα Υγείας της Βουλγαρίας εξαιτίας της πολιτικής λιτότητας που εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφσε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, είκοσι τρία χρόνια μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση...

Για τη Βουλγαρία έχουν ακουστεί πολλά και στη χώρα μας. Οι κυρίαρχες δυνάμεις έσπευσαν να ισχυριστούν πως στην Ελλάδα είναι υψηλοί οι μισθοί, πως για να υπάρξει «ανάπτυξη» και «ανταγωνισμός» χρειάζεται να μειωθούν στα επίπεδα της Βουλγαρίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Ολοταχώς «ελεύθερα» και «δημοκρατικά» στην ισοπέδωση της Υγείας

Μόλις πέντε χρόνια έχουν περάσει από την ένταξη της χώρας στην ΕΕ και χιλιάδες άνθρωποι, συνταξιούχοι, παιδιά, καρδιοπαθείς, ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας, καθώς και μέλη της κοινότητας των Ρόμα πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στο σύστημα Υγείας της χώρας.

Μετά τη διάλυση του σοσιαλιστικού συστήματος, οι διαδοχικές κυβερνήσεις - δεξιές, κεντροδεξιές ή αυτοαποκαλούμενες σοσιαλιστικές - έσπευσαν «δημοκρατικά» και «ελεύθερα» να προχωρήσουν σε σωρεία ιδιωτικοποιήσεων, μεταξύ των οποίων και του μέχρι τότε κρατικού συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Τον Ιούλιο του 1997 η Βουλγαρία συνέδεσε το εθνικό της νόμισμα με το γερμανικό μάρκο και στη συνέχεια με το ευρώ, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Το 1999 ενισχύθηκε η διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων και περικοπών των κοινωνικών παροχών, ενώ παράλληλα τέθηκε σε ισχύ νόμος που διασφάλιζε την ιδιωτική χρηματοδότηση του συστήματος Υγείας. Η Παγκόσμια Τράπεζα και η ΕΕ ...διέθεσαν δάνεια ύψους 139 εκατομμυρίων δολαρίων μεταθέτοντας έτσι την οικονομική επιβάρυνση της ιατρικής περίθαλψης από το κράτος στον ασθενή.

Δημιουργήθηκε τότε το Εθνικό Ταμείο Υγειονομικής Ασφάλισης, όπου αρχικά η εισφορά των εργαζομένων στο ταμείο ασφάλισης ήταν 6% του μηνιαίου μισθού, μετά αυξήθηκε στο 8%. Το 1999 οι εργοδότες έδιναν τα τρία τέταρτα του κόστους, ενώ σήμερα το ποσό αυτό έχει μοιραστεί ισάξια στις δύο πλευρές, επιβαρύνοντας φυσικά κατά πολύ τους εργαζόμενους, τριπλασιάζοντας ουσιαστικά το οικονομικό βάρος. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Κοινωνικών Μελετών, το μέσο ποσοστό του εισοδήματος που δαπανάται για την Υγεία αυξήθηκε από το 2,4% το 1997 στο 5,5% το 2005.

Οι περικοπές οδηγούν σε κλείσιμο νοσοκομείων και όχι μόνο

Τον Ιούλη του 2010, η κυβέρνηση προχώρησε σε περικοπές στο σύστημα Υγείας της τάξης του 22,7%, με αποτέλεσμα να κλείσουν αρκετά νοσοκομεία και κλινικές σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, ενώ σε άλλα έχουν ακυρωθεί χειρουργεία επ' αόριστον. Οι συνολικές δαπάνες για την Υγεία ανέρχονται μόλις στο 4% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το ένα τρίτο του λαού μένει χωρίς τη δυνατότητα ιατρικής φροντίδας. Μετά την ανάληψη της εξουσίας το 2009, η κυβέρνηση Μπορίσοφ αποφάσισε να περικόψει τη χρηματοδότηση για καρδιακά νοσήματα, θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές εκατοντάδων ασθενών σε μια χώρα που έχει τα υψηλότερα επίπεδα θανάτων από καρδιακές ασθένειες στην Ευρώπη. Το 2010 σε εκατοντάδες ασθενείς με HIV δεν παρασχέθηκε η απαιτούμενη ιατρική φροντίδα, ενώ το Φλεβάρη του 2011 ο υπουργός Υγείας αποκάλυψε πως το Εθνικό Ταμείο Υγειονομικής Ασφάλισης καθυστερεί συνεχώς τις πληρωμές τόσο σε νοσοκομεία όσο και σε φαρμακεία. Συγκεκριμένα, μόνο σε νοσοκομεία το 2010 χρωστούσε πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν σοβαρές ελλείψεις τόσο στα υλικά, στις συνθήκες των νοσοκομείων, όσο και στις πληρωμές των γιατρών και του προσωπικού.

Με απειλές και τιμωρίες ισχυρίζεται πως θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση όσους δεν πληρώνουν τις εισφορές στο σύστημα Υγείας. Σύμφωνα με το «Novinite», που επικαλείται δηλώσεις της υπουργού Υγείας Ντεσισλάβα Ατανάσοβα που έγιναν στις 11 Απρίλη, «όσοι δεν πληρώνουν τις εισφορές τους για την Υγεία θα τιμωρηθούν με στέρηση κοινωνικών παροχών και άλλων δικαιωμάτων όπως η συμμετοχή τους στις εκλογές ή το δικαίωμα οδήγησης».

Θερίζει η φτώχεια

Η εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική έχει χειροτερέψει κατακόρυφα τη ζωή του λαού που βλέπει παράλληλα να παίρνονται πίσω οι όποιες κατακτήσεις είχαν απομείνει από την εποχή του σοσιαλισμού. Το 41,6% του πληθυσμού βρίσκεται στα όρια της φτώχειας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γιούροστατ (Φλεβάρης 2012), με την παιδική φτώχεια να κυμαίνεται στο 44,6% σε μια χώρα που 5.000 παιδιά είναι δηλωμένα άστεγα! Ο μέσος μηνιαίος μισθός προσεγγίζει τα 300 ευρώ, η σύνταξη τα 140 ευρώ και πάνω από το μισό των 2,2 εκατομμυρίων συνταξιούχων αναγκάζεται να επιβιώνει με λιγότερα από 110 ευρώ το μήνα. Ο πληθυσμός έχει μειωθεί δραστικά από το 1989 που έφθανε τα 9 εκατομμύρια ανθρώπους και σήμερα αριθμεί μόλις 7,3 εκατομμύρια, κυρίως λόγω της μετανάστευσης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως κάθε χρόνο φεύγουν από τη χώρα εκατοντάδες γιατροί, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να πέσει από 1.500 στους 600 τα τελευταία χρόνια. Το προσδόκιμο ζωής είναι ιδιαίτερα χαμηλό καθώς το 2011 έφθανε τα 73,5 χρόνια, ενώ για την κοινότητα των Ρόμα φτάνει μόλις τα 52, σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Μετά την καπιταλιστική παλινόρθωση το ποσοστό θνησιμότητας αυξήθηκε από 12,5 σε 14,3 θανάτους ανά 1.000 κατοίκους και η βρεφική θνησιμότητα φτάνει τους 11 θανάτους για 1.000 γεννήσεις.

Αυτά είναι λίγα μόλις στοιχεία από τη γειτονική χώρα που έχουν φέρει ως παράδειγμα προς μίμηση για τους χαμηλούς μισθούς της. Στόχος του κεφαλαίου είναι η μείωση του εργατικού κόστους με ισοπέδωση των μισθών και βίαιη μείωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, σε όσο το δυνατό χαμηλότερα επίπεδα. Σήμερα μιλούν για μισθούς Βουλγαρίας, αργότερα θα ισχυριστούν πως οι μισθοί στην Ελλάδα παραμένουν υψηλοί σε σχέση με την Κίνα, την Ινδία, το Μπαγκλαντές. Πρόκειται για μια διαδικασία συνεχούς μείωσης μισθών και βιοτικού επιπέδου χωρίς όρια για να κερδίζει το κεφάλαιο.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ