«ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ»: Στην υπηρεσία του «κοινωνικού» χαφιεδισμού!

Η υπόθεση του "αστυνομικού της γειτονιάς" είναι παλιά. Για πρώτη φορά η πρόταση, αν δεν κάνω λάθος , εμφανίστηκε το 2003 επί κυβέρνησης Σημίτη. Έκτοτε έκανε καριέρα στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και εμφανίστηκε σήμερα ως ρηξικέλευθη πρόταση της μελλοντικής "αριστερής" κυβέρνησης.

Διαβάστε λοιπόν ένα άρθρο από το Ριζοσπάστη από την Κυριακή 4 Μάη 2003

«ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ»

Στην υπηρεσία του «κοινωνικού» χαφιεδισμού!

Ο προωθούμενος θεσμός του αστυνομικού της γειτονιάς αποτελεί, δίχως άλλο, ένα μέτρο που εντάσσεται σε μια συνολικότερη πολιτική που αφορά τα ζητήματα της αστυνόμευσης και των λαϊκών ελευθεριών. Ο αστυνομικός της γειτονιάς δεν πρωτοτυπεί ως προς τη δικαιολόγηση του θεσμού. Επίσημα, στόχος είναι η αντιμετώπιση της ελαφράς εγκληματικότητας αλλά, όπως συνήθως συμβαίνει, υπό το πρόσχημα αυτό καλύπτεται η πραγματική βασική επιδίωξη των κατασταλτικών αρχών, που είναι η αντιμετώπιση του λαϊκού κινήματος.

Ο «αστυνομικός της γειτονιάς» όμως προσθέτει ένα νέο στοιχείο. Αυτό είναι η ενεργός πολιτική παρέμβαση της Αστυνομίας στα κοινωνικά δρώμενα, στις διαδικασίες που γίνονται σε κάθε γειτονιά. Ο στόχος είναι, εκτός από την καθεαυτό καταστολή, να παίζει ένα ρόλο προώθησης της κοινωνικής συναίνεσης, κοινωνικής ειρήνης, να προλαβαίνει τα ξεσπάσματα, να πνίγει τους λαϊκούς αγώνες πριν καν αυτοί εκδηλωθούν.

Οι ίδιοι ιθύνοντες της Αστυνομίας γνωρίζουν ότι ο νέος θεσμός δε θα αλλάξει ουσιαστικά τα πράγματα στον τομέα του ελαφρού εγκλήματος (κλοπές, διαρρήξεις κλπ), αφού τα αίτιά του είναι κοινωνικο-οικονομικά άρα και ο τρόπος αντιμετώπισής του κυρίως τέτοιος πρέπει να είναι. Αλλοι είναι οι αληθινοί στόχοι. Γι' αυτό, σύμφωνα με την υπ' αριθμ. 5091/35/1 αστυνομική διαταγή «παράρτημα Ι», στα κριτήρια αξιολόγησης της εργασίας του αστυνομικού της γειτονιάς «δεν είναι οι δείκτες συλλήψεων δραστών», αλλά η «μείωση ή εξάλειψη ορισμένων μορφών εγκλημάτων ή άλλων πράξεων που στρέφονται εναντίον της γειτονιάς»... Ας προσέξουμε αυτό το «ορισμένων» και «άλλων πράξεων» τι μπορεί να κρύβει. Στα ίδια κριτήρια αναφέρεται «ο αριθμός επίλυσης των προβλημάτων που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής». Ας μην ανησυχούμε πια για την ακρίβεια, την ανεργία, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, το μπετό που πνίγει τις πόλεις, το συγκοινωνιακό, τα χάλια της παιδείας και της υγείας, την αφαίρεση των κατακτήσεων: η καλή μας Αστυνομία θα έχει λύσεις για όλα!

Πολιτική διείσδυση

Ας δούμε πώς προβλέπεται να γίνονται αυτά σύμφωνα με την παραπάνω αστυνομική διαταγή. Ο αστυνομικός της γειτονιάς παρεμβαίνει για την «ευαισθητοποίηση των κατοίκων και φορέων της γειτονιάς προς την κατεύθυνση της ενεργού συμμετοχής του στη διαχείριση των προβλημάτων τους». Εδώ έχουμε προσπάθεια χειραγώγησης των ίδιων των αναζητήσεων και των συλλογικών διεκδικήσεων αφού η αστυνομία θα φροντίζει να κατευθύνει προς τα εκεί που θέλει τη συμμετοχή των κατοίκων.

Ο αστυνομικός θα «επιλαμβάνεται σε πολλά άλλα θέματα καθημερινότητας που υποβαθμίζουν τη γειτονιά προτού αυτά εξελιχθούν σε πραγματικά αστυνομικά προβλήματα». Ετσι, τα τοπικά λαϊκά προβλήματα που υποβαθμίζουν και χειροτερεύουν τη ζωή των εργαζομένων αφήνονται στα... απαλά χέρια της Αστυνομίας προτού πάρουν διαστάσεις και απαιτείται η καταστολή. Παράδειγμα: η Αστυνομία θα παρεμβαίνει για να κατευνάζει τους αγανακτισμένους γονείς που τα παιδιά τους κάνουν μάθημα σε άθλιες αίθουσες και συνθήκες και που διεκδικούν την κατασκευή ενός νέου, σύγχρονου σχολικού κτιρίου προτού αυτοί κάνουν, ας πούμε, κατάληψη στο σχολείο ως ένδειξη διαμαρτυρίας, οπότε έχουμε ένα «αστυνομικό πρόβλημα».

Ο αστυνομικός της γειτονιάς «πραγματοποιεί τακτικές επισκέψεις στα σχολεία», έχει συναντήσεις με εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές με στόχο την πρόληψη «αντικοινωνικών συμπεριφορών». Εδώ είναι ολοφάνερο ότι αποτελεί επιλεγμένο στόχο η νεολαία. Οι κρατούντες ανησυχούν από το γεγονός ότι δεν υποτάσσεται, ότι διαδηλώνει και αγωνίζεται για καλύτερη παιδεία, ενάντια στη συμμετοχή της χώρας μας στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους κλπ και θέλουν να βρουν τρόπους να κάμψουν αυτό το αγωνιστικό φρόνημα το οποίο, εκτός των άλλων εισάγει σε ένα τρόπο ζωής και σε μια αντίληψη που θωρακίζει τη νεολαία από τους κινδύνους στους οποίους το ίδιο το σύστημα τη ρίχνει.

Ο αστυνομικός της γειτονιάς «συμμετέχει σε εκδηλώσεις που διοργανώνονται από τους φορείς της γειτονιάς καθώς και σε συγκεντρώσεις ή συναντήσεις των κατοίκων στις οποίες συζητούνται προβλήματα που τους απασχολούν, αλλά και άλλα θέματα που ενδιαφέρουν την περιοχή». Εδώ λέγεται ξεκάθαρα ότι η αστυνομία θα συμμετέχει, θα παρακολουθεί και θα παρεμβαίνει σε όλες τις διαδικασίες του κινήματος!

Ακόμη, ο αστυνομικός «ενθαρρύνει πρωτοβουλίες συλλόγων γονέων και λοιπών κοινωνικών φορέων που στοχεύουν γενικά στην πρόληψη της εγκληματικότητας». Να υπενθυμίσουμε ότι η κατάληψη του σχολείου από τους αγωνιζόμενους για μια καλύτερη παιδεία μαθητές ή απλά η αποχή από τα μαθήματα, αποτελεί ποινικό αδίκημα, έγκλημα δηλαδή, και τιμωρείται ως τέτοιο σύμφωνα με το Ν. 2811/2000. Να προς ποια κατεύθυνση θα ενθαρρύνει η Αστυνομία.

Για να μπορέσει να διαδραματίσει αυτό το ρόλο, ο αστυνομικός πρέπει να οικοδομήσει ένα κοινωνικό προφίλ, να υποκριθεί ότι είναι ένα είδος κοινωνικού λειτουργού, έτσι ώστε να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου και να νομιμοποιήσει την παρουσία του. Για το σκοπό αυτό προωθεί την «προσωπική γνωριμία με τους κατοίκους», αναπτύσσει πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη δημιουργία φιλικών σχέσεων Αστυνομίας - μαθητών και δασκάλων», «έχει ως πρώτη προτεραιότητα τη συνεχή ανάπτυξη υπηρεσιών εξυπηρέτησης». Δημιουργεί έτσι παράλληλα, προσωπικές σχέσεις, εξαρτήσεις και, γιατί όχι, δίκτυο πληροφοριοδοτών και μάλιστα ακούσιων. Διακηρυγμένοι εξάλλου στόχοι είναι η «αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την Αστυνομία και η εγκυρότητα και η αξιοπιστία των πληροφοριών».

Εκμαίευση της συναίνεσης και καταστολή

Είναι φανερό ότι ο θεσμός αυτός, αν εφαρμοστεί στην πλήρη λογική του, πράγμα βέβαια που εξαρτάται και από το συσχετισμό των δυνάμεων, δημιουργεί συνθήκες αφόρητης αστυνομοκρατίας. Αυτό έχει συνέπειες όχι μόνο στο κλίμα αλλά και στα καταχτημένα δημοκρατικά δικαιώματα. Για παράδειγμα, με βάση το ισχύον Σύνταγμα απαγορεύεται η οποιαδήποτε αστυνομική παρουσία στις λαϊκές συγκεντρώσεις που γίνονται σε κλειστό χώρο, ενώ στις συγκεντρώσεις που γίνονται σε ανοιχτό χώρο επιτρέπεται μόνο η παρουσία ένστολης αστυνομικής δύναμης και μάλιστα όχι δυσανάλογα μεγάλης προς το πλήθος των διαδηλωτών. Είναι προφανές ότι ο αστυνομικός της γειτονιάς, με το πρόσχημα της καταπολέμησης του εγκλήματος θα μπορεί να παραβιάζει τις συνταγματικές αυτές επιταγές, αφού επιβάλλεται να συμμετέχει ακόμη και σε συνεδριάσεις μαζικών φορέων!

Το «μυστικό» αυτής της μορφής αστυνομικής παρέμβασης είναι ο καλύτερος συνδυασμός καταστολής και ιδεολογικοπολιτικής παρέμβασης. Οι κατασταλτικές δυνάμεις διά του αστυνομικού της γειτονιάς προσπαθούν να προλάβουν το ξέσπασμα λαϊκών αγώνων ή να τους αποπροσανατολίσουν και μόνο αν οι προσπάθειες αυτές δεν αποδώσουν, να υπεισέρχεται η καταστολή. Ωστόσο, η παρέμβαση του αστυνομικού στη λογική του κοινωνικού διαλόγου και της συναίνεσης - υποταγής έχει, υπολογίζουν οι ιθύνοντες, περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, γιατί με την παρουσία και μόνο του αστυνομικού θα υποβόσκει ο φόβος και η υπόνοια της καταστολής.

Ας σκεφτούμε το παράδειγμα ενός συλλόγου γονέων που συζητά σε συνέλευσή του τα καυτά προβλήματα της παιδείας. Η πολιτική παρέμβαση των κομμάτων του δικομματισμού ή των άλλων κρατικών μηχανισμών (εκπαιδευτικών κλπ) μπορεί να χρεοκοπήσει σχετικά εύκολα στη συνείδηση των εργαζομένων. Πόσο εύκολα όμως μπορεί να πάνε οι γονείς της συνέλευσης του παραδείγματος κόντρα στη «λύση» που υποδεικνύει - επιβάλλει το αστυνομικό όργανο;

Γιατί όμως η εξουσία της ολιγαρχίας, το αστικό κράτος, έχει ανάγκη μιας τέτοιας παρέμβασης; Επειδή διαισθάνεται ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι χειραγώγησης του λαού και καταστολής των αντιδράσεών του σε λίγο ενδέχεται να πάψουν να είναι αποτελεσματικές. Ο συνδυασμός του φόβου με την εκμαίευση της «κοινωνικής ειρήνης» στο πρόσωπο των ίδιων των δυνάμεων καταστολής φανερώνει την ανησυχία και συνάμα την αδυναμία της πλουτοκρατίας να ελέγξει τις μελλοντικές λαϊκές αντιδράσεις. Γνωρίζουν πως «θα θερίσουν θύελλες». Μένει να αποδειχθεί ότι τα σχέδια αυτά θα μείνουν στα χαρτιά. Από εμάς όλους εξαρτάται.

Του

Δημήτρη ΚΑΛΤΣΩΝΗ