Σάββατο 21 Απριλίου 2012

21η Απρίλη 1967: Μικρή αναδρομή στις εξελίξεις της περιόδου



Τα τανκς στους δρόμους της Αθήνας στις 21-4-1967
Πέρασαν 39 (45) χρόνια από τη μαύρη επέτειο επιβολής της στρατιωτικοφασιστικής χούντας στην Ελλάδα. Μια στιγμή στη νεότερη ιστορία, η μνήμη της οποίας ξύνει τις ίδιες πληγές της σύγχρονης πραγματικότητας, για τους ίδιους ακριβώς λόγους που η βαρβαρότητα της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, μήτρα της χούντας, δρα στην ευρύτερη περιοχή μας, σπέρνοντας πολέμους, με τη συμμετοχή και της ελληνικής πλουτοκρατίας. Αυτή η επιθετικότητα του κεφαλαίου εκδηλώνεται σε όλα τα εργασιακά δικαιώματα και τις όποιες λαϊκές ελευθερίες καταχτήθηκαν σ' αυτό το καθεστώς της αστικής δημοκρατίας. Η δικτατορία των μονοπωλίων, αυτό είναι το πραγματικό καθεστώς του κεφαλαίου, ιδιαίτερα στην εποχή του ιμπεριαλισμού, είτε με αστικοκοινοβουλευτική έκφραση, είτε με δικτατορίες, δεν μπορεί να αντέξει χωρίς την ενίσχυση της ταξικής κυριαρχίας της με κάθε μέσο. Γι' αυτό και βαφτίζουν τα λαϊκά κινήματα «τρομοκράτες». Γι' αυτό και μαζί με την αφαίρεση των εργασιακών δικαιωμάτων ενισχύουν το ιδεολογικό τους οπλοστάσιο με τα δηλητηριώδη όπλα του αντικομμουνισμού, επιδιώκουν να πάρουν μέτρα στην πράξη καταδίκης της ταξικής πάλης, όπως επιδίωξαν με το «αντικομμουνιστικό μνημόνιο». Γι' αυτό αντιστρέφουν την ιστορία που έγραψαν οι λαοί ενάντια στον ιμπεριαλισμό, σε συνδυασμό με την κατασυκοφάντηση του σοσιαλισμού που οικοδομήθηκε στον 20ό αιώνα. Γι' αυτό ενισχύουν το νομικό και κατασταλτικό τους οπλοστάσιο κατά των λαών.

Η έκδοση του πρώτου παράνομου «Ριζοσπάστη» στη χούντα
Τότε ο λαός μας με μπροστάρηδες τους κομμουνιστές αντιστάθηκε, οργάνωσε την αντιδικτατορική πάλη. Σήμερα, το βασικό συμπέρασμα, για την εργατική τάξη, τ' άλλα λαϊκά στρώματα είναι πως η δημιουργία της δικής τους κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας, του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης για τη λαϊκή εξουσία, είναι μονόδρομος στην κατάργηση των αιτιών που δημιουργούν και αναπαράγουν τις συνθήκες της εγκληματικής ιμπεριαλιστικής δράσης. Και όταν ο λαός θέλει, μπορεί, όχι μόνο να ανατρέπει τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, αλλά να επιβάλλει οριστικά τη δική του κυριαρχία.

Η αστάθεια των αστικών κυβερνήσεων
Θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε σύντομα, μέσω των γεγονότων εκείνης της περιόδου και των πολιτικών εξελίξεων, την κατάληξη σε καθεστώς δικτατορίας. Ορισμένα ζητήματα θέτουμε και για προβληματισμό.
Η επιβολή της χούντας, ενώ είχαν προκηρυχτεί εκλογές για το Μάη του 1967, όπως προπαγάνδιζαν οι θιασώτες της, αλλά και οι συνταγματάρχες, δικαιολογήθηκε ως απάντηση στο δήθεν «κομμουνιστικό κίνδυνο». Αλλωστε, ο αντικομμουνισμός πάντα ήταν η ιδεολογική επένδυση της πιο άγριας καταστολής κατά του λαού. Βεβαίως, μετά τα «Ιουλιανά» (1965) και την παραίτηση της κυβέρνησης της «Ενωσης Κέντρου», υπήρξε αδυναμία των αστικών κομμάτων για σχεδόν δύο χρόνια να σχηματίσουν σταθερή κυβέρνηση. Την ίδια περίοδο, ξεδιπλώθηκαν μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις, κάτω από την οξύτητα των λαϊκών προβλημάτων, μαζικές, μαχητικές και, αναμφίβολα, θα επιδρούσαν και στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Μπορούσε αυτή η πραγματικότητα να δικαιολογήσει την ένταση της προπαγάνδας για άμεση απειλή «κομμουνιστικού κινδύνου» για την άρχουσα τάξη και τους ξένους συμμάχους της, ώστε να απαντήσουν με την επιβολή στρατιωτικοφασιστικής χούντας; Είναι γεγονός ότι εκείνη την περίοδο το ΚΚΕ δεν είχε κομματικές οργανώσεις στην Ελλάδα. Η δε ΕΔΑ δεν είχε καν στον προσανατολισμό της την προετοιμασία της εργατικής τάξης και του λαού γενικότερα, ακόμη και για να αντισταθούν στο πραξικόπημα, δεν είχαν προβλέψει τον κίνδυνο.

Το λαϊκό κίνημα, παρά τον όχι σωστό πολιτικό προσανατολισμό του, είχε ανοδική πορεία, δυσκόλευε το αστικό πολιτικό σύστημα, όξυνε τις αντιθέσεις του και μπορούσε να γίνει στην πορεία επικίνδυνο, αλλά κάτω από άλλες προϋποθέσεις. Αυτό, δηλαδή το ότι δεν ήταν ακόμη επικίνδυνο για την άρχουσα τάξη, φάνηκε και από το ότι η χούντα δε συνάντησε αντιστάσεις, επιβλήθηκε αμέσως.

Η συγκεκριμένη φάση εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας απαιτούσε εκσυγχρονισμό του αστικού πολιτικού συστήματος και της δράσης του, που παρέμεναν ουσιαστικά αμετάβλητα από την περίοδο του Εμφυλίου και μετά. Αστικά πολιτικά κόμματα, το Παλάτι, ο Στρατός και ένας ισχυρός κρατικός κατασταλτικός μηχανισμός, μαζί με το παρακράτος, αποτελούσαν το μοχλό της πιο αντιδραστικής κυριαρχίας, για αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα, πάνω στο λαό.
Επίσημη ιδεολογία ήταν ο αντικομμουνισμός, η «εθνικοφροσύνη» και ο «από βορρά κίνδυνος». Το Παλάτι είχε μερίδιο στην άσκηση της εξουσίας, επιρροή στο Στρατό και ήθελε να έχει το πάνω χέρι σ' αυτόν το μηχανισμό.
Αυτή η τακτική κυριαρχίας πάνω στο λαό μάλλον δημιουργούσε αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα για την άρχουσα τάξη. Γι' αυτό και χρειαζόταν άλλες μορφές ενσωμάτωσης και υποταγής του λαού. Η άρχουσα τάξη το αντιλαμβανόταν. Αλλά τα πάνω από ένα κέντρα εξουσίας (κυβέρνηση, Παλάτι) μάλλον δημιουργούν πρόβλημα και σίγουρα υπαρκτές αντιθέσεις. Αυτές οι αντιθέσεις στο αστικό πολιτικό σύστημα φαίνεται ότι οδήγησαν στην αποχώρηση Καραμανλή από την ελληνική πολιτική σκηνή, έφεραν τα «Ιουλιανά» και μπορούσαν να αποβούν επικίνδυνες (πάντα υπάρχει ο φόβος του λαού). Σ' αυτές τις αντιθέσεις, τα αστικά πολιτικά κόμματα δεν μπορούσαν να δώσουν λύση, αφού δεν ήθελαν να έρθουν και σε πλήρη ρήξη με το Παλάτι. Αυτή η αντίθεση αντικειμενικά λύθηκε με τη δικτατορία, αφού ο θεσμός της βασιλείας καταργήθηκε στην πορεία, έστω και μετά την αλλαγή της χούντας με κυβέρνηση αστικοκοινοβουλευτική.

«Το Κυπριακό και όχι μόνο...»
Μέσα σ' όλ' αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε το ρόλο των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ, βασικά στηρίγματα της ελληνικής άρχουσας τάξης. Είχαν όμως και τα δικά τους αυτοτελή συμφέροντα στην περιοχή των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, μετά τον Εμφύλιο, είναι στενά διαπλεκόμενες με τους Αμερικανούς, που δε θα διστάσουν να αξιοποιήσουν αυτήν την πραγματικότητα και για δικούς τους σκοπούς. Αλλωστε, η περιοχή ήταν σημείο διασταύρωσης των δύο αντίθετων κοινωνικοοικονομικών συστημάτων, καπιταλισμού και σοσιαλισμού, γεγονός που δυσκόλευε το ιμπεριαλιστικό σύστημα στη δράση του. Είναι περιοχή γεωστρατηγικής σημασίας και άφθονων πηγών ενέργειας.
Ας μην ξεχνάμε ότι στην ίδια περίοδο έχουμε τον πόλεμο του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, το λεγόμενο πόλεμο των 6 ημερών κατά της Αιγύπτου, που σκοπό είχε τη δημιουργία αφορμής για διεθνή ιμπεριαλιστική ανάμειξη στο πιο ευαίσθητο σημείο της περιοχής. Αλλωστε, και το Παλαιστινιακό ήταν ανοιχτό και άλυτο ζήτημα από το 1947.
Την Κύπρο επίσης ως στρατηγικό σημείο, «αβύθιστο αεροπλανοφόρο», την είχαν εντάξει στα ιμπεριαλιστικά τους σχέδια. Η διχοτόμησή της, ως μέσο αξιοποίησης των δικών τους επεμβάσεων συνολικότερα στην περιοχή, φαίνεται πως είχε δρομολογηθεί από τότε. Αλλά υπήρχε το καθεστώς του Μακαρίου, που εμπόδιζε αυτήν την προοπτική, σε συνδυασμό με την ύπαρξη της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού συστήματος που αποτελούσε εμπόδιο. Και για τα αστικά κόμματα υπήρχε το εμπόδιο του λαϊκού παράγοντα, με την έννοια του πολιτικού κόστους, αν εκτελούσαν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Η χούντα μπορούσε να αναλάβει αυτήν την εξυπηρέτηση των ΑμερικανοΝΑΤΟικών για την Κύπρο. Τα όσα έγιναν στη συνέχεια - πραξικόπημα και ανατροπή του Μακαρίου, «Αττίλας» 1 και 2, κατοχή μεγάλου μέρους των εδαφών της ως τα σήμερα, αλλά και η τωρινή εξέλιξη του Κυπριακού - δείχνουν πως αυτό ήταν μια από τις αιτίες επιβολής της χούντας.
Η απαίτηση πραγματοποίησης όλων των παραπάνω, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος και τις όποιες δυνατότητες, κάτω από την όξυνση των αντιθέσεων, να δημιουργεί μεγάλα εμπόδια στα ιμπεριαλιστικά σχέδια, φαίνεται ότι μπορούσε να αντιμετωπιστεί μόνο με την επιβολή μιας δικτατορίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: