Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013

Μαρία Δημητριάδη: «Δεν έκανα ποτέ υποχώρηση... »


Πριν 4 χρόνια σαν σήμερα αποχαιρετήσαμε τη Μαρία Δημητριάδη, μια ξεχωριστή ερμηνεύτρια, που η φωνή της ταυτίστηκε με το επαναστατικό τραγούδι. Κατείχε και κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά όλων όσων την έζησαν στις φοβερές συναυλίες τις 10ετίας του 70 καθώς και στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του ΟΔΗΓΗΤΗ.
Τα τραγούδια που ερμήνευσε με ξεχωριστό τρόπο δεν σταμάτησαν να εμπνέουν τους κομμουνιστές και να τους συνοδεύουν στις πορείες και στις κάθε είδους αγωνιστικές κινητοποιήσεις. Δε σταμάτησαν ποτέ να είναι στην επικαιρότητα ακριβώς επειδή καλούν σε ξεσηκωμό επειδή δεν αφήνουν να ξεχάσεις τις θυσίες των χιλιάδων κομμουνιστών.Επειδή δείχνουν το δρόμο με ξεκάθαρο τρόπο χωρίς καμία απολύτως παρανόηση. Το κάλεσμα που απευθύνει στο τραγούδι είναι σαφές. δεν επιτρέπει καμία παρανόηση."Εμπρός επαναστάτες,εμπρός κομμουνιστές." 
Κάθε τραγούδι που ερμήνευσε ήταν και μια προκήρυξη. Έφτανε απλά να το ακούσεις να το τραγουδάει για να καταλάβεις τι πρέπει να κάνεις.
Ήταν, είναι και θα είναι καρφί στο μάτι της πλουτοκρατίας, των αστών , του κεφαλαίου, γι΄αυτό και θα μείνει στην καρδιά μας ως ο τροβαδούρος της επανάστασης.
Διαβάστε στη συνέχεια ένα άρθρο αφιέρωμα  απο το Ριζοσπαστη της Κυριακής 25 Γενάρη 2009

Μικρή αναφορά στη μεγάλη τραγουδίστρια, που αποχαιρετήσαμε πρόσφατα
Το 2006 στο γιορτασμό για τα 30χρονα της ΟΓΕ

Motion Team
«Οι συνεργασίες μου είχαν πάντα και κάποιον άλλο λόγο, εκτός από τον καλλιτεχνικό. Υπήρχε ταύτιση, έστω σε κάποιο βαθμό, ιδεολογική, αισθητική. Και χωρίς να υπερηφανεύομαι δηλώνω ότι δεν έχω κάνει ποτέ ούτε μισή υποχώρηση στη δουλειά μου. Ούτε μισή! Και αυτό το πληρώνω. Υπήρξαν φορές που δεν είχα να καπνίσω τσιγάρο. Αλλά υποχώρηση δεν έχω κάνει. Ούτε μία καλημέρα δεν έχω πει σε κάποιον που δε θέλω να του την πω...».
Η παραπάνω «εξομολόγηση» της Μαρίας Δημητριάδη στο «Ριζοσπάστη» (17/2/2002) αποκαλύπτει το ήθος, την ποιότητα, την αξιοπρεπή και αγωνιστική στάση που σφράγισαν τη ζωή της ασυμβίβαστης τραγουδίστριας με την υπέροχη φωνή, η οποία έφυγε πρόωρα από τη ζωή στις 7 του Γενάρη. Φωνή δυναμική και συνάμα τρυφερή, με μεγάλο ερμηνευτικό εύρος, η Μαρία Δημητριάδη υπήρξε μια από τις σημαντικότερες και πιο εκφραστικές Ελληνίδες τραγουδίστριες. Εβαλε το στίγμα της στο πολιτικό τραγούδι, ερμήνευσε μοναδικά στίχους κορυφαίων ποιητών και δημιουργίες μεγάλων Ελλήνων συνθετών, στρατεύτηκε στο κομμάτι εκείνο της τέχνης που αφουγκράζεται, οραματίζεται, αντιστέκεται στην εκμετάλλευση και το σκοτάδι της καταπίεσης. Στο διάβα της από το τραγούδι μας ψιθύρισε ότι «η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει», μας αποκάλυψε πως «το πιο εκπληκτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είν' ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει», μοιράστηκε μαζί μας την πιο όμορφη «προφητεία» πως «έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη»... Αντιστάθηκε με τόλμη και παρρησία στην ευκολία και στα κυκλώματα που λυμαίνονται το χώρο της τέχνης, με αποτέλεσμα να βρεθεί αντιμέτωπη με τις αντιξοότητες που δημιουργεί το σύστημα στους καλλιτέχνες που δεν υποτάσσονται στις επιδιώξεις του. Δε λύγισε... Πάντα παρούσα μέσα στα γεγονότα, συνόδευσε με τα τραγούδια της τους εργατικούς - αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των δεκαετιών '70 - '80, αλλά και αργότερα, μέχρι τέλους, ανταποκρινόμενη στα αγωνιστικά καλέσματα. Τραγουδώντας στις συναυλίες αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους και διωκόμενους λαούς, στους απεργιακούς αγώνες, στα μπλόκα των αγροτών. Με πίστη στο όραμα μιας δίκαιης κοινωνίας, συμπορεύτηκε με το ΚΚΕ, στηρίζοντας τις θέσεις του και παλεύοντας μαζί του, ενώ στις τελευταίες δημοτικές εκλογές συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο της «Συμπαράταξης για την Αθήνα» με επικεφαλής τον Σπύρο Χαλβατζή.
Συγκλονιστικές ερμηνείες
Από συναυλία της στο 32ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», στα Ιλίσια
Τι να πρωτοπούμε για την πορεία στο τραγούδι αυτής της φωνής, που συγκλόνισε ερμηνεύοντας καταλυτικά, δραματικά, υπέροχα την ποίηση των Ναζίμ Χικμέτ και Βολφ Μπίρμαν, που μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος στα «Πολιτικά Τραγούδια» (1975); `Η και τις επόμενες συνεργασίες της με τον συνθέτη, στους αξεπέραστους δίσκους «Καντάτα για τη Μακρόνησο» (βασισμένη στον «Πέτρινο Χρόνο» του Ρίτσου) - «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι», στην εξεγερμένη «Φουέντε Οβεχούνα», στα «Τροπάρια για Φονιάδες», όπου ζωντανεύουν οι μορφές των Τσε Γκεβάρα, Ρόζας Λούξεμπουργκ, Καρυωτάκη, Πλουμπίδη, στα «Τραγούδια της Λευτεριάς» σε στίχους Μπρεχτ, Αναγνωστάκη, Ρίτσου, Φώντα Λάδη, Αλκη Αλκαίου...
Η ίδια, πριν από επτά χρόνια, μας έδινε ένα περίγραμμα αυτής της συναρπαστικής διαδρομής: Ξεκίνησε να τραγουδά από παιδί. Στα 16 της χρόνια έκανε δίσκο, τα «Κορίτσια στον Ηλιο» του Σταύρου Ξαρχάκου. Μετά ήρθε ο «Ηλιος ο Πρώτος» και το «Χρονικό» του Γιάννη Μαρκόπουλου. Στο ενδιάμεσο είχε γνωρίσει τον Μίκη Θεοδωράκη, που τον είχαν σε κατ' οίκον περιορισμό. Κάνανε συνέχεια πρόβες... Δισκογραφεί το «Ενα πρωινό η Παναγιά μου» του Ξαρχάκου και μετά συναυλίες με τον Θεοδωράκη σε όλο τον κόσμο, για δύο χρόνια... Ακολούθησαν δίσκοι της με τους Γιάννη Γλέζο, Νίκο Μαμαγκάκη. Ηδη έχει γνωρίσει τον Θάνο Μικρούτσικο, που έπαιζε πιάνο σε μια μπουάτ, τους «Δον Κιχώτες». Μετά τη μεταπολίτευση (1975) κάνει και τον πρώτο του δίσκο, τα «Πολιτικά Τραγούδια», με τα οποία ξεκίνησε η δημιουργική συνεργασία τους. Ακολούθησαν η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς». Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από την κασετίνα των οκτώ δίσκων με τα πολιτικά τραγούδια του συνθέτη που έβγαλε η «Λύρα», πριν λίγα χρόνια, στους πέντε τραγουδάει μόνο η Μαρία Δημητριάδη. Μετά από κάποια χρόνια, κάνει πάλι συναυλίες με τον Μίκη, τον Μαρκόπουλο... Δισκογραφικά συνέχισε με το «Δελτίο καιρού», με τραγούδια πολλών συνθετών σε πρώτη εκτέλεση, τα «Λιανοτράγουδα» του Θεοδωράκη, τον πρώτο δίσκο του Γιώργου Σταυριανού, την «Ελένη» του Χατζιδάκι, το «Εμπάργκο» του Μικρούτσικου, με άλλους τραγουδιστές, κ.ά. Μετά από το '90-'91 και δύο πολύ μεγάλες περιοδείες με τον Μίκη, άρχισε να αποτραβιέται. Ακολούθησαν δύο χρόνια δουλειάς της στο Βελιγράδι, την περίοδο του εμπάργκο. Εκανε συναυλίες κι ένα δίσκο, που με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας, τα έσοδά του πήγαν για τους πρόσφυγες. Δύο χρόνια πηγαινοερχόταν στη Γιουγκοσλαβία... Τελευταία δισκογραφική της δουλειά ήταν οι «Δον Κιχώτες» των Παρασκευά Καρασούλου (στίχοι) και Θοδωρή Οικονόμου (μουσική).
Τι τη σημάδεψε σ' αυτή την πορεία; Οπως έλεγε, πολύ σημαντική ήταν η στιγμή της γνωριμίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη, που από μικρό παιδάκι και λόγω οικογένειας ήταν το ίνδαλμά της. Επίσης, η συνεργασία της με τον Θάνο Μικρούτσικο και η γνωριμία της με τον Μάνο Χατζιδάκι, που τον θεωρούσε τον «πιο σταθερό, πιο ιδεολόγο, άνθρωπο που είχε αμετακίνητες αρχές».
Μέσα στα γεγονότα
Οσο για τη σύνδεσή της με το πολιτικό τραγούδι, έλεγε: «Αυτές είναι ετικέτες που στις βάζει ο κόσμος για πολλούς λόγους. Μπορεί την ίδια ετικέτα να σου τη βάλει και για καλό και για κακό. Εμένα μου έβαλαν την ετικέτα πολιτική τραγουδίστρια για κακό, τις εποχές που το πολιτικό τραγούδι ήταν υπό διωγμόν. Τη δεκαετία '70-'80 μέχρι αυγά στο κεφάλι έφαγα από διάφορους αντιδραστικούς. Στο Κιλκίς μας πετούσαν πέτρες... Κάναμε πολιτική δουλειά, καθώς οι συναυλίες μας δεν ήταν μόνο καλλιτεχνικά γεγονότα αλλά και μέσο πάλης. Πηγαίναμε στη Λάρυμνα πρωί πρωί, χειμώνα, σε ένα σινεμά καλοκαιρινό και τραγουδούσαμε. Κάθε Κυριακή πρωί τραγουδούσαμε σε κινηματογράφους της Αθήνας για απεργούς, παρόλο το ξενύχτι της προηγούμενης νύχτας στις μπουάτ. Το "πολιτική τραγουδίστρια" σήμαινε λοιπόν μέσα στα γεγονότα... Ομως, μετά το '80 έγινε βρισιά. Δηλαδή, εσύ είσαι πολιτική τραγουδίστρια, έξω από εδώ. Δε θα τραγουδήσεις άλλο, τελείωσες. Κι έχανα το τρένο της ευκολίας, του να ελίσσεσαι... Δεν υπάρχουν, λοιπόν, ετικέτες. Υπάρχουν ερμηνευτές. Μόνο έτσι μπορείς ν' αφήσεις στίγμα. Και βέβαια πρέπει να έχεις και πολύ καλή φωνή...».
Με τη δική της εξαιρετική φωνή τραγούδησε για «τους ανθρώπους που εξακολουθούν να έχουν οράματα. Που είναι ρομαντικοί, ιδεολόγοι, που πολεμάνε έστω για ένα ψίχουλο δικαιοσύνης, που κρατάνε σταθερές τις αρχές τους... Για όλους αυτούς, που τελικά είναι πολλοί...». Και παρότι αναγνώριζε πως «ο εχθρός αυτή τη στιγμή είναι πολύ δυνατός»,μέσα στο τούνελ της σκοτεινιάς των καιρών μας έβλεπε το ελπιδοφόρο φως: «Αν δεν το έβλεπα θα είχα αυτοκτονήσει εδώ και μια δεκαετία. Ενα μικρό ξύπνημα χρειάζεται. Να καταλάβουμε ότι κάτι μπορεί να γίνει. Να καταλάβουν οι σεισμοπαθείς ότι είναι ακόμη στα κοντέινερς. Αυτοί που βγαίνουν το πρωί στην τηλεόραση και παραπονιούνται και το βράδυ τρέχουν να δουν τον Μπιγκ Μπράδερ και να κοιμηθούν στη δυστυχία τους. Πρέπει να καταλάβουν στην πραγματικότητα τι συμβαίνει. Για σκέψου να το καταλάβαιναν και έλεγαν όλοι αυτοί που είναι στα κοντέινερς και στις σκηνές "εμείς φεύγουμε από εκεί! Μαζεύουμε τα συμπράγκαλά μας, πάμε στο Σύνταγμα και λέμε βάλτε μας σε σπίτια". Ο κόσμος όμως είναι αποχαυνωμένος, ακόμη και ο δυστυχής. Πρέπει να ξυπνήσουν οι δυστυχείς...».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: