Μερικά άρθρα από το Ριζοσπάστη για το φαινόμενο του Ντόπινγκ.
Κυριακή 29 Αυγούστου 2004
Το ντόπινγκ είναι σύμπτωμα του κυρίαρχου σήμερα συστήματος, του καπιταλισμού. Στο όνομα της εμπορευματοποίησης του αθλητισμού και του κέρδους, θυσιάζονται το δικαίωμα στην άθληση ως προϋπόθεση της υγείας του λαού, κυρίως όμως θυσιάζονται οι άνθρωποι που μπαίνουν στο κυνήγι του πρωταθλητισμού ως μέσου οικονομικής και κοινωνικής καταξίωσης. Για να απαλλαγούμε από το πρόβλημα απαιτείται να χαράξουμε άλλο δρόμο και να πάψουμε να θεωρούμε το κυρίαρχο σύστημα απαραίτητα και πρότυπο.
Οι λεγόμενες πεπτιδικές ορμόνες, όπως είναι η αυξητική ορμόνη: Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην καρδιά, σακχαρώδη διαβήτη. Η ερυθροποιητίνη μπορεί να προκαλέσει θάνατο από εγκεφαλικό επεισόδιο. Επομένως, ανάλογα με τη φύση τής κάθε απαγορευμένης ουσίας, υπάρχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες, οι οποίες μπορεί να είναι σοβαρές έως θανατηφόρες.
- Πώς καθορίζεται το αθέμιτο πλεονέκτημα;
Ο αθλητισμός είναι συνδεδεμένος στενά με το θέμα της επιτυχίας. Η βελτίωση των επιδόσεων από κάποιον που κάνει αθλητισμό, το ξεπέρασμα εαυτού και των προσωπικών του ορίων είναι η πεμπτουσία θα 'λεγε κανείς του αθλητισμού. Αυτό που τον κάνει να ξεχωρίζει από την απλή φυσική αγωγή ή τη γυμναστική που στόχο έχουν την απλή σωματική διάπλαση. Στο καπιταλιστικό σύστημα η διαφορά μεταξύ αυτών των εννοιών ενισχύθηκε καθώς εξ αρχής ο αθλητισμός αποτέλεσε αντικείμενο εκμετάλλευσης από την αστική τάξη για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους, με αποτέλεσμα να αποκοπεί σαν έννοια από τη φυσική αγωγή ή την απλή γυμναστική. Ετσι ήταν λογικό και, προκειμένου να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένοι σκοποί, η επιτυχία να είναι πλέον μοναδικός στόχος, αποκτώντας μια τελείως διαφορετική έννοια από αυτήν της απλής νίκης. Ιδιαίτερα μάλιστα, μετά την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού που κορυφώνεται στις μέρες μας, η επιτυχία κρύβει από πίσω της ένα ολόκληρο οικονομικό αλισβερίσι. Χορηγοί, πολυεθνικές, μάναντζερς, διαφημίσεις στηρίζονται στην επιτυχία κάποιου αθλητή ή μιας ομάδας, προκειμένου να ενισχύσουν τα κέρδη τους. Η όξυνση μάλιστα του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού των πολυεθνικών οδηγεί στα αθέμιτα μέσα, προκειμένου να κατακτηθεί η νίκη. Ενα από αυτά και βασικό είναι η χρήση αναβολικών, προκειμένου οι αθλητές να αποτελέσουν τα σίγουρα χαρτιά για την απόκτηση κέρδους από κάποιους.
Η χρήση αναβολικών πλέον έχει φθάσει σε σημείο να μην αποτελεί μόνο θέμα του υψηλού πρωταθλητισμού, αλλά να είναι και συνώνυμο του αθλητισμού, αφού περιστατικά ντοπαρίσματος υπάρχουν πλέον σε οποιαδήποτε μορφή αθλητικού ανταγωνισμού π.χ. σχολικά πρωταθλήματα, ερασιτεχνικός αθλητισμός, γυμναστήρια. Μάλιστα, τα στοιχεία που βλέπουν το φως τα τελευταία χρόνια είναι σοκαριστικά, αφού δείχνουν ότι η χρήση τους συνεχώς αυξάνεται στις νεαρές ηλικίες. Ιδιαίτερα μάλιστα από τη στιγμή που πλέον πουλιούνται ανεξέλεγκτα μέσω Ιντερνετ κάτι που κάνει πιο εύκολη την απόκτησή τους. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως πολλές από τις αναβολικές ουσίες είναι καλυμμένες μέσα στα λεγόμενα συμπληρώματα διατροφής που διατίθενται ελεύθερα και φυσικά νόμιμα στα ιδιωτικά γυμναστήρια.
«Και στραβός είναι ο γιαλός και στραβά αρμενίζουμε». Με την παράφραση της γνωστής λαϊκής ρήσης, περιγράφεται η ζώσα πραγματικότητα, αναφορικά με το ντόπινγκ. Οι αρμόδιοι και άμεσα εμπλεκόμενοι (εντός και εκτός συνόρων) το καταδικάζουν απερίφραστα και τίθενται... σταυροφόροι στη μάχη εναντίον του. Δηλώνουν ικανοποιημένοι από την προσπάθειά τους, μέχρι τη στιγμή που θα δημοσιοποιηθεί άλλο ένα κρούσμα. Τότε ακολουθούν λάβρες αντιδράσεις και νέες εξαγγελίες για σκληρότερα μέτρα. Και ξανά από την αρχή.
Παρασκευή 27 Ιούλη 2012
Πλέον πιο ξεκάθαρα από ποτέ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες μόνο ως ...γιορτή του αθλητισμού και των Λαών -όπως κάποιοι έχουν τους λόγους τους να την ονομάζουν- δεν είναι. Οσο και εάν ...χρυσωθεί το χάπι, η πραγματικότητα δεν κρύβεται. Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελεί επί της ουσίας μια ευκαιρία για κέρδος των πολυεθνικών, που με τον έναν ή άλλον τρόπο δραστηριοποιούνται στο χώρο του αθλητισμού. Η βιτρίνα των όσων συμβαίνουν εντός αγωνιστικών χώρων δεν είναι ικανή πλέον να κρύψει το παρασκήνιο. Eνα παρασκήνιο που έχει να κάνει με τον επιχειρηματικό πόλεμο που διεξάγεται από πίσω και φυσικά όχι πάντα με θεμιτά μέσα. Οι σύγχρονες Ολυμπιάδες, καθαρά καπιταλιστικές, δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα όσον αφορά στον ίδιο τον αθλητισμό ή σε ιδέες όπως το «ευ αγωνίζεσθαι».
Κυριακή 29 Αυγούστου 2004
Απότοκο της στρέβλωσης του αθλητισμού
Μιλάει στο «Ρ» ο Βασίλης Μούγιος, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Θεσσαλονίκης, ειδικευμένος στη βιοχημεία της άσκησης
 |
Αυτό είναι το ουσιαστικό συμπέρασμα που εξάγεται μέσα από την ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με τον Βασίλη Μούγιο αναπληρωτή καθηγητή των ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης, ειδικευμένο στη βιοχημεία της άσκησης.
- Ποιες είναι τελικά οι επιπτώσεις του ντόπινγκ;
- Ο όρος ντόπινγκ, καλύπτει μια μεγάλη γκάμα από ουσίες και μεθόδους. Οι επιπτώσεις εξαρτώνται από τη συγκεκριμένη ουσία. Υπάρχει κατάλογος που καταρτίζεται από τις αρμόδιες αρχές - εδώ και 2 χρόνια τη WADA - ο οποίος περιλαμβάνει κατηγορίες απαγορευμένων ουσιών όπως:
Τα διεγερτικά: Εχουν άμεση επίδραση και σε μία ώρα το πολύ θα έχεις αποτελέσματα. Αυξάνουν την εγρήγορση και την προσοχή, όμως παράλληλα αυξάνουν την καρδιακή λειτουργία σε βαθμό που μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή ανακοπή, εγκεφαλικό επεισόδιο, θερμοπληξία, αν η άσκηση γίνεται σε φορτισμένο θερμικά περιβάλλον, δηλαδή σε υψηλή θερμοκρασία και υψηλή υγρασία. Ολα αυτά είναι δυνητικώς θανατηφόρα.
Τα αναβολικά στεροειδή: Χρειάζεται περίπου μία βδομάδα για να αρχίσουν να δρουν. Αυξάνουν τη μυική μάζα, αλλά ταυτόχρονα αυξάνουν και τη μάζα της καρδιάς και μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές τέτοιες στην καρδιά που επίσης να γίνουν θανατηφόρες.
Eurokinissi
|
- Αυτές οι παρενέργειες εκδηλώνονται αργά ή γρήγορα σε όλους όσοι κάνουν χρήση τέτοιων ουσιών;
- Συμβαίνει ό,τι γίνεται με όλα τα φάρμακα. Αν κοιτάξουμε το ένθετο ενός φαρμάκου, περιλαμβάνει ανεπιθύμητες παρενέργειες, οι οποίες εμφανίζονται σε ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού. Το ίδιο συμβαίνει και με τις απαγορευμένες ουσίες, με τη διαφορά ότι συνήθως τις απαγορευμένες ουσίες οι αθλητές τις παίρνουν σε πολύ μεγαλύτερες δόσεις. Και η αύξηση της δόσης αυξάνει και τη συχνότητα των παρενεργειών. Αλλά δεν είναι νομοτελειακό ότι κάποιος που θα πάρει στεροειδή θα πεθάνει. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους, για τους οποίους το ντόπινγκ είναι τόσο διαδεδομένο. Δεν είναι πεισμένος ο κόσμος ότι θα βλάψει την υγεία του ή, πολύ περισσότερο, ότι θα πεθάνει.
Πώς ορίζονται οι απαγορευμένες ή μη ουσίες
- Υπάρχουν απαγορευμένες και μη απαγορευμένες ουσίες, τις οποίες επιτρέπεται να λαμβάνουν οι αθλητές στη διάρκεια της προετοιμασίας ή των αγώνων και πώς γίνεται αυτός ο διαχωρισμός;
- Ο διαχωρισμός τυπικά γίνεται από τη WADA σήμερα, και πριν μερικά χρόνια από τη ΔΟΕ. Τα κριτήρια είναι χονδρικά δύο: Πρώτον αν δίνουν αθέμιτο πλεονέκτημα στον αθλητή και δεύτερο αν έχουν πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Η διαχωριστική γραμμή δεν είναι πάντοτε εύκολη και γι' αυτό συχνά ουσίες μπαίνουν και ουσίες βγαίνουν. Και επειδή τα δύο αυτά κριτήρια χωράνε πολύ νερό, το οριστικό κριτήριο είναι ο κατάλογος. Λέει η WADA, εγώ με βάση τις διαθέσιμες γνώσεις σήμερα κρίνω ότι αυτή η ουσία δίνει ένα αθέμιτο πλεονέκτημα και είναι επικίνδυνη άρα την απαγορεύω.
Παπαγεωργίου Βασίλης
|
- Κι αυτό χωράει πολύ νερό. Π.χ. εγώ θα μπορούσα να θεωρήσω αθέμιτο πλεονέκτημα το να έχει ένας αθλητής μιας αναπτυγμένης χώρας την υποδομή και τους προπονητές που δεν έχει ένας αθλητής του τρίτου κόσμου, να θεωρήσω δηλαδή την προπόνηση αθέμιτο πλεονέκτημα. Και αυτό είναι κάτι που μπαίνει μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο. Π.χ. η δυνατότητα να έχει κάποιος ένα διάλυμα ηλεκτρολυτών στην προπόνησή του είναι ακίνδυνο, μπορεί όμως να είναι αθέμιτο πλεονέκτημα για κάποιον αθλητή χώρας που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα για κάτι τέτοιο.
- Τα όρια για τη λήψη απαγορευμένων ουσιών πώς καθορίζονται;
- Για τις περισσότερες απαγορευμένες ουσίες δεν υπάρχει θέμα ορίου. Είναι ναι ή όχι. Και μιλάμε για τις ουσίες που αποκλείεται να βρίσκονται από φυσικού τους στον οργανισμό. Αρα για τις περισσότερες συνθετικές ουσίες και μόνο ο εντοπισμός τους συνιστά ντόπινγκ. Για ορισμένες ουσίες όμως που είτε υπάρχουν στον οργανισμό μας είτε είναι συστατικά της τροφής, έχουν μπει όρια. Μια τέτοια ουσία είναι η τεστοστερόνη. Εκεί μπαίνει ένα όριο, το οποίο καθορίζεται με βάση την υπάρχουσα επιστημονική γνώση που λέει ότι αποκλείεται με φυσιολογικές συνθήκες να έχεις πάνω από Χ.
- Αυτός ο κατάλογος ανανεώνεται σε σταθερή βάση;
- Παλαιότερα τον ανανέωναν κάθε 5 - 6 χρόνια. Τώρα, σε ετήσια βάση, ενώ είναι πιθανό να υπάρξουν τροποποιήσεις μέσα στο ίδιο έτος. Είναι τόσο ραγδαία η εξέλιξη του ντόπινγκ που προσπαθεί το αντιντόπινγκ να το ακολουθήσει. Συνήθως, ελάχιστες ουσίες βγαίνουν από τον κατάλογο, αντίθετα προστίθενται.
Βέβαια, στον κατάλογο υπάρχουν και ουσίες, οι οποίες κατά τη γνώμη μου είναι εντελώς αναποτελεσματικές, όπως π.χ. η Ινσουλίνη. Εντάσσοντάς τη μέσα, ανοίγεις στον άλλο την όρεξη να τη χρησιμοποιήσει, αφού πλέον θεωρείται ως «κανόνας» πως «το νόμιμο δεν είναι αποτελεσματικό, αν είναι αποτελεσματικό είναι παράνομο».
Ο κατάλογος, λοιπόν, συντάσσεται με κάποιες ενδείξεις που είναι αμφισβητήσιμες. Οι αρμόδιοι καλούνται να ζυγίσουν τις ενδείξεις.
Τι οδηγεί στην ντόπα
- Μπορούμε μέσα από γενικευμένη έρευνα να διαπιστώσουμε το μέγεθος του προβλήματος και των επιπτώσεων που προκαλεί στην υγεία;
- Αντικειμενικά, μόνο με έλεγχο ντόπινγκ. Ομως, ο έλεγχος ντόπινγκ είναι ιδιαίτερα δαπανηρός γι' αυτό και είναι δειγματοληπτικός.
Σήμερα, μπορούμε να κάνουμε δύο ειδών έρευνες. Επιδημιολογική: Δηλαδή να βρεις ανθρώπους που ντοπάρονται, να τους ρωτήσεις τι τους έχει συμβεί ή εκ των υστέρων αν πεθάνουν να διαπιστώσεις τα αίτια του θανάτου. Αυτό όμως σκοντάφτει στο ότι συνήθως δε λένε τι ακριβώς παίρνουν, άρα δεν μπορείς να πεις π.χ. η λήψη τεστοστερόνης σε τέτοια δόση για τόσο χρονικό διάστημα θα προκαλέσει θάνατο.
Η άλλη, η πειραματική έρευνα: Δηλαδή να βρω μια ομάδα ατόμων και να τους δώσω μια απαγορευμένη ουσία για ένα διάστημα και να δω τι τους προκαλεί. Αυτή σκοντάφτει σε ηθικά προβλήματα, γιατί, ξέροντας ότι αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρές και ανεπιθύμητες ενέργειες και εγώ ως επιστήμονας δεν είναι ηθικά θεμιτό να το κάνω αλλά και εκείνοι δε θα δεχτούν. Και έτσι στο χώρο του ντόπινγκ δεν είναι ικανοποιητικά επιστημονικά τεκμηριωμένες οι ανεπιθύμητες ενέργειες.
- Στην Ολυμπιάδα της Αθήνας είδαμε αρκετές περιπτώσεις αθλητών που παρέδωσαν πίσω τα μετάλλιά τους, επειδή μετά τους αγώνες βρέθηκαν θετικοί σε έλεγχο ντόπινγκ. Οταν πηγαίνουν να αγωνιστούν, έχοντας κάνει χρήση ουσιών, ποντάρουν στο γεγονός ότι δε θα ελεγχθούν;
- Θα ελεγχθούν οπωσδήποτε αυτοί που θα πάρουν μετάλλιο. Τώρα γιατί πιάνονται; Ή ποντάρουν στο να εξαπατήσουν, ρισκάροντας, ή κατά πάσα πιθανότητα πέφτουν έξω στους υπολογισμούς τους. Οι αθλητές που ντοπάρονται συστηματικά έχουν εξετάσει την ανταπόκριση του εαυτού τους στα φάρμακα αυτά με τη βοήθεια επιστημόνων, οι οποίοι είναι ταγμένοι στην εξυπηρέτηση της παρανομίας. Και σε συνεργασία με τους αθλητές έχουν βρει τις κατάλληλες δόσεις και τους κατάλληλους χρόνους που μπορούν να εξασφαλίσουν την αποφυγή ενός θετικού δείγματος, παρότι ο αθλητής έχει πάρει απαγορευμένη ουσία. Οι περισσότεροι πέφτουν μέσα στους υπολογισμούς τους. Υπάρχει όμως και ο αστάθμητος παράγοντας, π.χ. μια ενδεχόμενη επιπλοκή του οργανισμού.
Απότοκο της εμπορευματοποίησης
- Η επιλογή της φαρμακοδιέγερσης είναι ο μόνος δρόμος για την κατάκτηση διακρίσεων;
- Οι παράγοντες που καθορίζουν την ανάδειξη ενός καλού αθλητή είναι πολλοί. Καταρχήν οι γενετικές καταβολές. Η προπόνηση, η οποία θα αναδείξει στην επιφάνεια αυτές τις γενετικές καταβολές που έχει κάποιος και θα τις αξιοποιήσει στο έπακρο. Η καλή διατροφή, ώστε ο αθλητής μέσα από την τροφή του να παίρνει σε επάρκεια όλα τα συστατικά, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση. Και η καλή ψυχολογική κατάσταση. Πολλοί δεν αρκούνται σε αυτούς τους παράγοντες, που μέχρι εδώ είναι νόμιμοι και αρχίζουν να χρησιμοποιούν φάρμακα.
Πολλοί αθλητές, φοβάμαι η πλειονότητα των κορυφαίων αθλητών, χρησιμοποιούν απαγορευμένες ουσίες, παρότι αντικειμενικά δεν αποδεικνύεται, γιατί μόλις το 1% των δειγμάτων που ελέγχονται για ντόπινγκ βγαίνουν θετικά. Γι' αυτούς προφανώς είναι μονόδρομος. Εγώ δεν το θεωρώ μονόδρομο. Ομως για να περιοριστεί το φαινόμενο θα πρέπει να ληφθούν μέτρα, ώστε να κοπεί αυτή δυνατότητα. Είναι απλά ζήτημα πολιτικής βούλησης.
- Το ντόπινγκ είναι αυστηρά και μόνο επιλογή των αθλητών στο κυνήγι των διακρίσεων;
- Πρώτα υπάρχει η μεγάλη προσωπική ευθύνη. Υπάρχει όμως και η πίεση από τον προπονητή και εδώ μιλάμε για παιδιά που μπορεί να είναι και ανήλικα ή μόλις να έχουν ενηλικιωθεί, δηλαδή δεν έχουν δυνατότητα κρίσης και αντίστασης στις πιέσεις και δεν έχουν και γνώσεις. Υπάρχει πίεση από τους διοικητικούς παράγοντες της ομάδας. Συχνά υπάρχει πίεση και από τους γονείς, που είτε ζητάνε είτε ανέχονται το ντοπάρισμα του παιδιού τους. Και μετά πάμε σε επίπεδο πολιτείας. Οταν βγαίνει ο πρόεδρος της ΔΟΕ και λέει «καλοί αγώνες για μια χώρα σημαίνουν πολλά μετάλλια», αρχίζει και γίνεται το κύκλωμα εθνικό και μετά και παγκόσμιο και ας βγαίνουν έπειτα και ας καταδικάζουν και ας ελέγχουν το ντόπινγκ. Υπάρχει, λοιπόν, ένα ολόκληρο πλέγμα ευθυνών στο χώρο του ντόπινγκ.
- Κι όλα αυτά στο όνομα του «ευ αγωνίζεσθαι»;
- ...Είναι υποκρισία να τους βάζουμε το στεφάνι, τον κότινο και παράλληλα να παίρνουν και μερικά εκατομμύρια ευρώ, μέσα από διαφημίσεις, χορηγούς κλπ. Κανονικά θα έπρεπε να παίρνουν μόνο το μισθό τους, ό,τι χρειάζεται για να διαβιώσουν άνετα και αξιοπρεπώς.
Ομως, εδώ ωφελούνται πολλοί και πολλαπλά. Ο προπονητής έχει και αυτός αμοιβή από τη διάκριση του αθλητή του. Οι Ομοσπονδίες, προτάσσοντας τις επιτυχίες, διεκδικούν αυξημένη χρηματοδότηση από την πολιτεία. Η χώρα έχει όφελος από τη χρηματοδότηση από τη ΔΟΕ.
Το ντόπινγκ πάει μαζί με την εμπορευματοποίηση. Οταν σήμερα ο αθλητισμός είναι ποτισμένος με την εμπορευματοποίηση και το ντόπινγκ θα γιγαντώνεται.
- Πιστεύετε ότι και η εκτίναξη της χώρας μας από το '96 και μετά στο χώρο του πρωταθλητισμού είναι αποτέλεσμα του ίδιου φαινομένου, ή οφείλεται στη στήριξη του αθλητισμού από την πολιτεία;
- Δεν έχω στοιχεία να υποστηρίξω το ένα ή το άλλο. Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει εκτίναξη της βάσης του αθλητισμού, δηλαδή του μαζικού αθλητισμού. Η άνθηση του αθλητισμού, που βλέπω την τελευταία δεκαετία, με υποψιάζει πως δεν έχει γίνει με νόμιμα μέσα, γι' αυτό και στο παρελθόν έχω δηλώσει πως έχω πάψει να χαίρομαι για τις επιτυχίες του ελληνικού αθλητισμού. Δε βλέπω, άλλωστε, από την πλευρά της πολιτείας να υπάρχει διάθεση για την ενίσχυση του αθλητισμού και όχι αναγκαστικά του πρωταθλητισμού. Οταν π.χ., μειώνονται οι ώρες της Φυσικής Αγωγής στα σχολεία, δε βλέπω πρωτοβουλίες για την αύξηση της μαζικής άθλησης. Οι Ελληνες είναι από τους λιγότερο μαζικά αθλούμενους πληθυσμούς στις λεγόμενες ανεπτυγμένες χώρες και αυτό δε βλέπω να βελτιώνεται. Επομένως, το να έχουμε εκτινάξεις σε κορυφαία επίπεδα με κάνει δύσπιστο. Σε μεγάλο βαθμό, αυτές οφείλονται στη χρήση μη νόμιμων μέσων.
- Τελευταία, τίθεται έντονα το επιχείρημα πως αν θέλουμε διακρίσεις θα πρέπει να ανεχτούμε το φαινόμενο ντόπινγκ.
- Δε θεωρώ σωστό μια χώρα να πει θα προσαρμόσω τη στάση μου στον αθλητισμό με βάση το πώς δρα η πλειονότητα των άλλων χωρών, προκειμένου να μην καταδικαστώ στην αφάνεια. Γιατί να μην αποτελέσεις ένα παράδειγμα που θα φέρει και μια άλλη χώρα να σε μιμηθεί και τελικά να αποτελέσουμε την πλειοψηφία στο αθλητικό ολυμπιακό κίνημα. Το θεωρώ οπορτουνιστικό να καθορίζεις τη δική σου στάση από τη στάση των άλλων, αντί να τηρείς στάση αρχών και να παλεύεις αυτές οι αρχές να γίνουν κτήμα της πλειονότητας.
- Μπορεί να εξαλειφθεί το πρόβλημα και πώς;
- Η προσπάθεια για τον έλεγχο του ντόπινγκ που γίνεται τώρα και στην οποία εν μέρει συμμετέχω κι εγώ, είναι κάτι σαν ασπιρίνη στο πρόβλημα. Είναι αυτό που μπορεί να κάνει κανείς αν δεχτεί το υπάρχον σύστημα. Αν θέλουμε να χτυπήσουμε το κακό στη ρίζα του, θα πρέπει να αλλάξουν πολλά στον αθλητισμό. Και σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το βασικό είναι να γίνει κατανοητό ότι ο αθλητισμός έχει ως κύριο σκοπό τη βελτίωση της υγείας και την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου του ανθρώπου. Αυτά τα ιδανικά εμπεριέχει μέσα του ο σωστός αθλητισμός. Εάν αυτό δεν προωθηθεί σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, ο αθλητισμός θα γίνεται αντιληπτός κυρίως ως ένα φόρουμ ανάδειξης του ικανότερου, του δυνατότερου, του γρηγορότερου. Και αυτό γίνεται στις καπιταλιστικές κοινωνίες που αβαντάρουν τον ανταγωνισμό. Ξεχνάμε τη βάση, το γιατί υπάρχει ο αθλητισμός και φτάνουμε μόνο σε μια κορυφαία εκδήλωση, η οποία μετά στρεβλώνεται και γίνεται αυτοσκοπός. Και ερχόμαστε και βλέπουμε πως σήμερα δεν αρκεί να βγεις πρώτος, πιο σημαντικό ακόμα είναι να κάνεις ρεκόρ. Οταν, λοιπόν, φτάνουμε σ' αυτό το επίπεδο μπαίνουν στο προσκήνιο τα μέσα για να το πετύχεις. Και ενώ το μέσο για να βελτιώσεις την υγεία και να δώσεις αναψυχή είναι η άθληση, το μέσο για να βγεις πρώτος και παγκόσμιος πρωταθλητής είναι να χρησιμοποιήσεις κάθε θεμιτό και μετά να καταφύγεις και στα αθέμιτα μέσα.
Μιλάμε για ένα ολόκληρο πλέγμα στο χώρο του παγκόσμιου αθλητισμού, στρεβλό όπως και το κυρίαρχο κοινωνικό σύστημα, ο καπιταλισμός.
Αννα ΑΝΑΝΙΑΔΟΥ
Κυριακή 13 Απρίλη 2008
Συνώνυμο της έννοιας ... αθλητισμός
Από ...αναγκαίο κακό για λόγους κέρδους του υψηλού πρωταθλητισμού το ντόπινγκ έγινε πλέον κομμάτι για την πραγματοποίηση του αθλητισμού σε όλους τους τομείς του
Sportidea
|
Από φαινόμενο ...μάστιγα
Sportidea
|
Παλιότερη έρευνα που αφορούσε τη νεολαία των ΗΠΑ, έκανε λόγο για ένα ποσοστό 3% - 11% μαθητών γυμνασίων που ανέφεραν ότι έκαναν χρήση στεροειδών. Πριν από τρία χρόνια αντίστοιχη έρευνα της Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου των Αθηνών όριζε αυτό το ποσοστό στην Ελλάδα στο 5%. Ακόμη πιο σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι οι αθλητές που χρησιμοποιούν τα αναβολικά, αν και γνωρίζουν τις τραγικές συνέπειες που μπορεί να έχουν ακόμα και για την ίδια τους τη ζωή κάνουν χρήση, αφού προτιμούν να ρισκάρουν, προκειμένου να κερδίσουν μια πρωτιά που θα τους αποφέρει δόξα και χρήμα. Χρήσιμες γι' αυτό είναι οι πληροφορίες που δίνει στο βιβλίο του με τον σχετικό τίτλο «ΘΕΤΙΚΟΣ» που εξέδωσε το 2000, παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ, ο Αυστραλός δισκοβόλος πρωταθλητής στους αγώνες Κοινοπολιτείας το 1994 Βέρνερ Ρόιτσερ. Εκεί αναφέρει ότι το 80% των Αυστραλών αθλητών εκείνη την εποχή ντοπάρονταν (αναφέρει χαρακτηριστικά τα αθλήματα του στίβου - κολύμβησης σαν πρωτοπόρα σε αυτό) ενώ ο ίδιος δηλώνει ότι ξόδεψε 20.000 δολάρια για τα αναβολικά.
ΜΠ. ΤΣΟΥΡΜΠΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κυριακή 7 Σεπτέμβρη 2008
Ουσία του συστήματος
Ο καπιταλισμός και τα ιδεολογήματά του, αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία (και) του ντόπινγκ
 |
Η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως προηγουμένως και το ΠΑΣΟΚ, παρουσιάζονται ως πολέμιοι του επικίνδυνου (ψυχικά και οργανικά) φαινομένου και μέσω αλλεπάλληλων νομοθετημάτων ισχυρίζονται πως θα «χτυπήσουν» το κακό. Με αφορμή την κατάθεση του τελευταίου (χρονικά) νομοσχεδίου στη Βουλή, ο υφυπουργός Αθλητισμού, Γ. Ιωαννίδης, έκανε λόγο για μετωπική σύγκρουση. Ανάλογης «κατηγορηματικότητας» ήταν οι τοποθετήσεις των προκατόχων του. Κάθε φορά οι πομπώδεις δηλώσεις και οι βαρύγδουπες εξαγγελίες περισσεύουν.
Ομως το φαινόμενο όχι μόνο διατηρείται, αλλά και διευρύνεται. Αρα, ακόμα και αν δεχτούμε το αγαθό των προθέσεων, στην πράξη διαπιστώνουμε παταγώδη αποτυχία. Φταίει άραγε το «κακό το ριζικό μας» ή μήπως ήταν προδιαγεγραμμένη πορεία; Με ημίμετρα και αποσπασματικού χαρακτήρα κινήσεις, χωρίς σε βάθος και συνολική εξέταση - αντιμετώπιση των αιτίων δεν υπάρχουν πραγματικές λύσεις. Απαιτείται πραγματική βούληση και πολιτική σύγκρουσης με τις γενεσιουργές αιτίες.
Εφαλτήριο η εμπορευματοποίηση
Ο αθλητισμός είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας. Αρα διέπεται από τα χαρακτηριστικά της, ακολουθεί την ιδεολογία και τις ιεραρχήσεις της, αντανακλά τις παθογένειές της. Η καπιταλιστική οικονομία καθορίζει (και) τον αθλητισμό καθ' εικόνα και ομοίωσή της με άκρατο ανταγωνισμό, χωρίς αρχές και με μοναδικό κριτήριο το κέρδος των λίγων πάση θυσία. Από κοινωνικό αγαθό, μ' επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του, μετατράπηκε σε «προϊόν» και βιομηχανία αθλητικού θεάματος. Κυριαρχούν τεράστια οικονομικά συμφέροντα που ζητούν μεγαλύτερες επιδόσεις, νέα ρεκόρ, ώστε να προσελκύσουν περισσότερους θεατές στις εξέδρες ή στην τηλεόραση, περισσότερους καταναλωτές για τα προϊόντα που σχετίζονται με τον αθλητισμό και αποφέρουν κολοσσιαία κέρδη.
Η «Adidas» πλήρωσε 100 εκατ. δολ. για το δικαίωμα χρήσης του εμβλήματος των αγώνων δίπλα στα προϊόντα της στην κινεζική αγορά. Μόνο το β' τρίμηνο τα κέρδη της αυξήθηκαν κατά 12% (116 εκατ. ευρώ από 113 που προβλέπονταν)... Η «McDonald's» - η μόνη εταιρεία που διέθετε κατάστημα εντός των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων το 2004 - είχε παρουσιάσει εκείνο τον Αύγουστο αύξηση κατά 40% των πωλήσεών της στα εστιατόριά της στην Αθήνα. Οι πωλήσεις της στα 3 ολυμπιακά εστιατόρια, στο ΟΑΚΑ, στο Ολυμπιακό Χωριό και το Βασικό Κέντρο Τύπου, ήταν κατά 40% υψηλότερες των προβλεπομένων...
Η κάρτα Visa (έχει διαθέσει πάνω από 21 εκατομμύρια πιστωτικές κάρτες με το σήμα των Ολυμπιακών Αγώνων επάνω τους), την ίδια περίοδο είδε ν' αυξάνονται οι συναλλαγές με το προϊόν της κατά 55%. Στη διάρκεια των αγώνων, στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, οι συναλλαγές ανήλθαν σε 10 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 44% συγκριτικά με το Σίδνεϊ. Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του Τορίνο το 2006, ο μέσος αριθμός συναλλαγών στα ATM της Visa ήταν κατά 35% υψηλότερος από ό,τι στην Αθήνα και κατά 95% υψηλότερος από τους αντίστοιχους αγώνες στο Σολτ Λέικ Σίτι...
Η «Samsung» στο μεσοδιάστημα των Ολυμπιακών διοργανώσεων του Σίδνεϊ και της Αθήνας υπερδιπλασίασε διεθνώς την αξία του σήματός της. Από τα 5,6 δισ. δολάρια έφτασε στα 12,6 δισ. Για τη χορηγία είχε ξοδέψει 55 εκατ. δολ. Το χορηγικό πρόγραμμα της ΔΟΕ την τετραετία που έκλεισε με τους Ολυμπιακούς στο Πεκίνο, απέφερε στα ταμεία της 870 εκατ. δολάρια σε μετρητά και είδος ή υπηρεσίες... Η εκτίμηση για τους Ολυμπιακούς στο Λονδίνο είναι πως το ποσό θα ξεπεράσει το 1 δισ. δολάρια...
Ολα αυτά βέβαια «ντύνονται» με ιδεολογικούς μανδύες που εξωραΐζουν την πραγματικότητα. Το Νοέμβρη του 2002 (στο BBC Greek.com) ο πρόεδρος της ΔΟΕ, Ζαγκ Ρογκ, απαντούσε στους «ρομαντικούς, που λένε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν πρέπει να έχουν καμία εξάρτηση από σπόνσορες»: «...Πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο είναι άδικο γιατί χωρίς την υποστήριξη μεγάλων εταιρειών, δε θα υπήρχε δημοκρατία, ούτε παγκοσμιοποίηση στους Ολυμπιακούς Αγώνες»...
Από την πλευρά του ο επικεφαλής του τμήματος μάρκετινγκ της ΔΟΕ, Γκέρχαρντ Χάιμπεργκ, ισχυρίστηκε: «Δεν μπορούμε να εκπληρώσουμε την αποστολή του διεθνούς Ολυμπιακού κινήματος για συμβολή στη δημιουργία ενός ειρηνικού και καλύτερου κόσμου χωρίς την υποστήριξη που μας παρέχουν οι χορηγοί»! Ο Χένρι Γιανκ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, έχει δηλώσει: «Η εμπορευματοποίηση είναι ο εκδημοκρατισμός του αθλητισμού»!..
Επιστροφή στο... μέλλον
Το πλαίσιο λειτουργίας του αθλητισμού και στη χώρα μας διαμορφώνουν οι πολυεθνικές εταιρείες, οι σπόνσορες που χρηματοδοτούν τους αθλητές. Ο τρόπος που αμείβονται - στηρίζονται οικονομικά αυτοί, οι προπονητές και οι ομοσπονδίες από το ελληνικό δημόσιο, γίνεται με βάση την «παραγωγικότητα». Επίκουρος η τεράστια προβολή από τα ΜΜΕ. Σ' αυτό το στημένο θέαμα των πολυεθνικών, ο αθλητής το μόνο ρόλο που έχει, είναι να κερδίζει. Για να αυξάνει τα κέρδη του σπόνσορα και να εδραιώνει την κυρίαρχη ιδεολογία.Κυβέρνηση και αθλητική ηγεσία (πολιτικοί και παράγοντες, ομοσπονδίες) διαμόρφωσαν ένα οικοδόμημα που από τη μία σπρώχνει τους αθλητές στα υπεράνθρωπα ρεκόρ, που δε γίνονται χωρίς το ντόπινγκ, και από την άλλη... νίπτουν τας χείρας τους.
Οι πολιτικές ευθύνες διαχρονικά των κυβερνήσεων είναι τεράστιες. Κυρίως από την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και μετά, φρόντισαν να διαμορφώσουν μία αθλητική ελίτ που θα φέρνει μετάλλια, χωρίς να τους πολυαπασχολεί με ποιον τρόπο. Παρουσιάζονταν ξαφνικά υπεραθλητές, χωρίς ευρεία βάση αθλουμένων - μέσω μαζικού, λαϊκού αθλητισμού - από την οποία θα προκύψουν και εν δυνάμει πρωταθλητές. Και έτσι διαφημιζόταν η «ισχυρή Ελλάδα» με τα πολλά μετάλλια.
Μάλιστα, αυτή η διαμορφωμένη πραγματικότητα γίνεται συνειδητή προσπάθεια να μας πείσουν ότι είναι μονόδρομος. Χαρακτηριστικά, σε συνέντευξή του (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 20/8) ο γενικός διευθυντής της WADA (Παγκόσμια Υπηρεσία Αντιντόπινγκ), Ντέιβιντ Χάουμαν, σχολιάζει για τη μείωση του ντόπινγκ με ελάττωση στην εμπορευματοποίηση των Αγώνων: «Θα ήταν υπέροχο, αλλά ανήκει σε παλιότερες εποχές, οι οποίες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Ο αθλητισμός είναι πλέον μια βιομηχανία, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πλούτου, δελεάζοντας κάποιους να πλουτίσουν ακόμη περισσότερο με παράνομους τρόπους, όπως και στην υπόλοιπη κοινωνία. Δε θ' αλλάξει αυτό. Δε θα επιτευχθεί ποτέ η πλήρης κάθαρση στο ντόπινγκ».
Και όμως, υπάρχει άλλος δρόμος. Είναι η σύγκρουση με το σύστημα που γεννά τη διαστρέβλωση (και) του αθλητισμού, τα φαινόμενα σήψης. Μπορεί να ξαναγίνει ο αθλητισμός δικαίωμα, με επίκεντρο τον άνθρωπο και την ικανοποίηση των αναγκών άθλησης και ισορροπημένης σωματικής και ψυχικής ανάπτυξής του. Θ' απαλλαγεί από το ντόπινγκ και, γενικότερα, από τα εκφυλιστικά φαινόμενα, μόνο όταν απεμπλακεί από τα γρανάζια της εμπορευματοποίησης και των εταιρειών και προκύπτει ως αποτέλεσμα της μαζικής άθλησης της νεολαίας και του λαού.
Είναι ευθύνη ζωής λοιπόν για αθλητές, προπονητές, τη νεολαία, μαζικούς και συνδικαλιστικούς φορείς να απορρίψουν την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και να διαμορφώσουν ένα ρωμαλέο κίνημα υπεράσπισής του, που θα συγκρούεται με την πολιτική των κερδών και τη χειραγώγηση των συνειδήσεων. Που δε θα βλέπει τον αθλητισμό σαν μέσο προβολής και πλουτισμού, τη νίκη σαν αυτοσκοπό με κάθε μέσο. Δε θα ανέχεται να χρησιμοποιείται ο αθλητής σαν μηχανισμός παραγωγής μαζικής κουλτούρας, που στόχο έχει τη χαύνωση, τον αποπροσανατολισμό και τη διαμεσολάβηση. Ωστε να αποδεχτούν κύρια οι νέοι το ρόλο και την ασυδοσία των μονοπωλίων και να αμφισβητήσουν τη μαζική πάλη, στρεφόμενοι στις ατομικές λύσεις.
Ολα αυτά δεν μπορούν να γίνουν με τις υφιστάμενες κοινωνικές δομές και αντιλήψεις, ούτε είναι εύκολος ο δρόμος για την επιβολή τους. Ομως ο ίδιος ο αθλητισμός αποτελεί ένα όμορφο ταξίδι αναμέτρησης με τον εαυτό μας. Με τα εμπόδια που μας βάζει αυτός και η πραγματικότητα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την προπόνηση - προσπάθεια, να γίνουμε αρχικά αθλητές και στη συνέχεια πρωταθλητές της ζωής μας.
Γιώργος ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ
Παρασκευή 27 Ιούλη 2012
Συμφέροντα... ποτισμένα με ουσίες
 |
Αντίθετα, όταν η κόντρα εμπορικών συμφερόντων σαν βάση της (και σαν κάλυψη βεβαίως) έχει τις επιδόσεις και τα δρώμενα των αθλητών εντός αγωνιστικών χώρων, αυτά δε θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστα και βέβαια ...καθαρά. Η επιτυχία είναι αυτή που φέρνει και τα περισσότερα κέρδη για τις πολυεθνικές και αυτή είναι το μόνο ζητούμενο, έστω και εάν το σύνθημα ότι «η συμμετοχή μετράει» προσφέρει το καλύτερο άλλοθι στους αρμοδίους. Και για να έρθει αυτή επιστρατεύονται όλα τα μέσα... Θεμιτά ή αθέμιτα.
Από την Σεούλ στην «Balco»
Η διοργάνωση του 1988 στη Σεούλ αποτελεί το κομβικό σημείο όπου αποκαλύφτηκαν οι σκοτεινοί δρόμοι των ουσιών. Η άμεση σύλληψη του νικητή της κούρσας των 100 μ., Μπεν Τζόνσον, για χρήση αναβολικών αλλά και οι αποκαλύψεις χρόνια αργότερα για τους υπόλοιπους συμμετέχοντες ότι ήταν ντοπαρισμένοι, όπως ο Καρλ Λιούις, ή ο θάνατος μερικά χρόνια αργότερα της Γκρίφιθ Τζόινερ, που είχε εντυπωσιάσει στη συγκεκριμένη διοργάνωση, ήταν τα περιστατικά που... τράβηξαν για τα καλά την κουρτίνα. Εστω και εάν η μείωση των κρουσμάτων στην επόμενη διοργάνωση της Βαρκελώνης επούλωσε κάπως τις πληγές της Σεούλ, εντούτοις από κει και πέρα περιστατικά και αποκαλύψεις παίρνουν για τα καλά την ανηφόρα. Στην Ατλάντα το 1996 επίσημα παρουσιάστηκαν τέσσερα περιστατικά, αργότερα όμως διεθνή ρεπορτάζ αποκάλυπταν ότι τα κρούσματα ήταν πολύ περισσότερα. Πριν τη διοργάνωση του Σίδνεϊ, το 2000, εντύπωση προκάλεσαν οι αποκαλύψεις για ντοπαρισμένους αθλητές που έχαναν τη συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες εξαιτίας των αναβολικών, ενώ στην επόμενη διοργάνωση της Αθήνας, το 2004, τα περιστατικά ντοπαρίσματος των Ελλήνων αθλητών Κεντέρη - Θάνου - Σαμπάνη βάζουν το στίγμα τους στη διοργάνωση. Λίγο μετά, η αποκάλυψη στις ΗΠΑ του σκανδάλου της φαρμακοβιομηχανίας «BALCO» αποδεικνύει ότι υπήρξε πλήθος ντοπαρισμένων αθλητών.
Πεκίνο: Χρυσό η Μ3
Στην προηγούμενη διοργάνωση του Πεκίνου και παρά τις εξαγγελίες της ΔΟΕ και του WADA για πιο ισχυρή καταπολέμηση του ντόπινγκ προκειμένου να μην επαναληφθούν φαινόμενα του 2004, τα φαινόμενα δεν έλειψαν αφού συνολικά 20 κρούσματα αποκαλύφθηκαν. Η νέα ουσία που έκανε θραύση ήταν η περίφημη Μ3 με την Ελλάδα πάλι να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των ειδήσεων καθώς οι σπρίντερ Τάσος Γούσης και Φανή Χαλκιά κατά τη διάρκεια των αγώνων πιάστηκαν ντοπέ και τιμωρήθηκαν και μερικούς μήνες μετά σε επανεξέταση δειγμάτων η Αθανασία Τσουμελέκα στο βάδην.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου