ΤΟΥΡΚΙΑ: Αντιδραστικοποίηση και στην εκπαίδευση

 

Στροφή στο Ισλάμ και στην εκπαίδευση κάνει η τουρκική κυβέρνηση μέσω των μεταρρυθμίσεων που εγκρίθηκαν μέσα στον Ιούλη για την αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος, με στόχο τη συντηρητικοποίηση της κοινωνίας και την ευκολότερη χειραγώγησή της προς όφελος των συμφερόντων της αστικής τάξης, μέσα από τη θρησκεία, ενώ την ίδια στιγμή η δυνατότητα επιλογής για τη φυσική παρουσία του μαθητή στην τάξη, διευκολύνει την εργασία ανηλίκων αλλά και τον αποκλεισμό των γυναικών. Η μεταρρύθμιση που εξισώνει τη θρησκευτική με την κοσμική εκπαίδευση, ωθεί όλο και περισσότερους μαθητές στα σχολεία «Ιμάμ Χατίπ», που αυξάνουν ραγδαία τους μαθητές τους, ιδιαίτερα από τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Από την απαξίωση στην αναγέννηση

Τα σχολεία «Ιμάμ Χατίπ» είχαν απαξιωθεί στο απόλυτα κοσμικό και αποσυνδεδεμένο από τη θρησκεία σύστημα Παιδείας που είχε επιβάλει ο Κεμάλ Ατατούρκ, αντιμετωπίζοντας ακόμα και το φάσμα της εξαφάνισης πριν το 1950, ωστόσο μετά την εκλογή του Δημοκρατικού Κόμματος, το 1951 συνέχισαν να λειτουργούν σε υποτονικούς ρυθμούς, με πολλούς περιορισμούς. Από το 1973 τα συγκεκριμένα σχολεία έγιναν λύκεια, προκειμένου οι μαθητές που θα φοιτούν σε αυτά να έχουν συμπληρώσει τη βασική κοσμική εκπαίδευση και η ηλικία τους να είναι άνω των 15 ετών ώστε να τους επιτρέπει να έχουν διαμορφώσει -κατά κάποιο τρόπο- κριτική σκέψη η οποία δε θα επέτρεπε τον άνευ όρων προσηλυτισμό τους. Σε αυτό το πλαίσιο και για να ενθαρρυνθεί η κοσμική εκπαίδευση, μπήκαν περιορισμοί στην εισαγωγή υποψηφίων στα πανεπιστήμια, από τα «Ιμάμ Χατίπ», καθώς υπήρχε συντελεστής βαθμολογίας που έδινε προτεραιότητα στο κοσμικά σχολεία και οι μαθητές των θρησκευτικών λυκείων ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν επιπλέον μαθήματα για να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1974 οι μαθητές των «Ιμάμ Χατίπ» ήταν μόλις 34.570, το 1997 ξεπερνούσαν τους 511.000 και σήμερα το κοινό στο οποίο απευθύνονται διευρύνεται συνεχώς.

Με βάση το νέο νόμο, τα παιδιά οδηγούνται στα «Ιμάμ Χατίπ» μετά τα πρώτα τέσσερα χρόνια εκπαίδευσης, σε ηλικία μικρότερη των 10 ετών, ενώ γίνονται δεκτά και κορίτσια, προκειμένου να υπάρχει ο αντίστοιχος προσανατολισμός της οικογένειας.

Το νέο σύστημα Παιδείας της Τουρκίας, γνωστό και ως 4+4+4, ωστόσο έχει και άλλες παγίδες. Με βάση τη 12ετή -υποτίθεται- υποχρεωτική εκπαίδευση και τρεις τετραετείς κύκλους σπουδών, δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο, τα παιδιά υποχρεούνται να έχουν φυσική παρουσία στο σχολείο τα πρώτα οκτώ χρόνια, ενώ στη συνέχεια μπορούν να δίνουν εξετάσεις και να περνούν τις τάξεις χωρίς να συμμετέχουν στα μαθήματα. Ετσι οι μαθητές που με βάση το νόμο ξεκινούν το σχολείο το αργότερο 5,5 ετών, στα 13 -14 χρόνια τους μπορούν να αποτελέσουν φτηνό εργατικό δυναμικό, που τυπικά δε θα έχει εγκαταλείψει το σχολείο, αλλά θα δουλεύει «διαβάζοντας στο σπίτι» για να συμβάλλει στα έξοδα της οικογένειας. Το συγκεκριμένο μέτρο ευνοεί και τον αποκλεισμό των κοριτσιών από το σχολείο, σε μία ηλικία, που στο Ισλάμ συνήθως τα κορίτσια υποχρεώνονται σε γάμους και αποκλείονται από την κοινωνική ζωή.

Στόχος ο σκοταδισμός

Το νέο εκπαιδευτικό σύστημα που ενέκρινε η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσανατολίζεται στο σκοταδισμό και το χαμηλό επίπεδο στην εκπαίδευση, στοχεύοντας στη δημιουργία ανθρώπων με χαμηλό επίπεδο, που θα πουλήσουν φτηνά την εργατική τους δύναμη, θα φανατίζονται στο όνομα της θρησκείας και προς όφελος των συμφερόντων της αστικής τάξης. Την αντίθεση του στις μεθοδεύσεις για την Παιδεία εξέφρασε επανειλημμένα το ΚΚ Τουρκίας, καταγγέλλοντας τα σχέδια της κυβέρνησης του Ρ. Ερντογάν, ως προσπάθεια ελέγχου του Εκπαιδευτικού Συστήματος, στο πλαίσιο της ισλαμοποίησης της κοινωνίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα της Παιδείας και των σχολείων «Ιμάμ Χατίπ» τέθηκε και στις κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν με αφορμή το Πάρκο Γκεζί και εξελίχθηκαν σε μαζικό κίνημα καταγγελίας της πολιτικής της τουρκικής κυβέρνησης, ενώ διαδηλώσεις για την Παιδεία είχαν προηγηθεί. Το Μάρτη η τουρκική αστυνομία είχε επέμβει κατά συγκέντρωσης εκπαιδευτικών, την οποία διέλυσε με βίαιο τρόπο, στο κέντρο της Αγκυρας και η οποία τασσόταν ενάντια στην ψήφιση του νομοσχεδίου για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

Στις μαζικές κινητοποιήσεις που ακολούθησαν με αφορμή το πάρκο Γκεζί συμμετείχαν μαζικά φοιτητές, μαθητές, δάσκαλοι και καθηγητές, με τα πανεπιστήμια να έχουν ιδιαίτερο ρόλο στις διαδηλώσεις στις διάφορες πόλεις της Τουρκίας. Αρκετοί μάλιστα από τους τραυματίες, είναι ανήλικοι, οι οποίοι χτυπήθηκαν κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων από αστυνομικές δυνάμεις ή ροπαλοφόρους που δήλωναν οπαδοί της κυβέρνησης. Παιδιά ηλικίας κάτω των 18 ετών νοσηλεύονται ακόμα και σε κωματώδη κατάσταση, καθώς δέχτηκαν χτυπήματα από δακρυγόνα στο κεφάλι, με αποτέλεσμα σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, που βάζουν σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή τους.

Ο νόμος για τα θρησκευτικά σχολεία και το σχολικό μοντέλο 4+4+4 πέρασε από την τουρκική Βουλή, παρά τις αντιδράσεις, ως «μεταρρύθμιση», η οποία ωστόσο κάνει ακόμα ένα βήμα προς την αντίδραση.

Ριζοσπάστης

Α.Φ