Τετάρτη 17 Απριλίου 2013

Ταξισυνειδησία: Χρονολόγιο 1880 - 1959

Tα στοιχεία και τα link  αναδημοσιεύονται από τον ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΝΕΜΟ 1 και 2
Link με τα trailer της ταινίας «ΤΑΞΙΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ»:

1880-1920: Ένας «θαυμαστός νέος κόσμος»

Η εποχή της μαζικής μετανάστευσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες από την νοτιοανατολική Ευρώπη τροποποιεί τη σύνθεση της εργατικής τάξης στις Ηνωμένες Πολιτείες, διαπλέκεται με την εκβιομηχάνιση και την αστικοποίηση, την ανάδυση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ατμομηχανή του καπιταλιστικού κόσμου. Η εντατική υπερεκμετάλλευση των μεταναστών συμβαδίζει με την εμφάνιση οργανώσεων ριζοσπαστικού προσανατολισμού, την επαφή με τα μαχητικά συνδικάτα, τους Industrial Workers of the World και τη διατήρηση διαύλων επικοινωνίας με σοσιαλιστικές, αναρχικές και ριζοσπαστικές οργανώσεις του «παλιού κόσμου». Στα ορυχεία της Δύσης, στα έργα κατασκευής του σιδηροδρόμου χιλιάδες ανώνυμοι μετανάστες γνωρίζουν το «Αμερικανικό Όνειρο», πρωταγωνιστούν σε μαχητικά ξεσπάσματα διαμαρτυρίας, ανιχνεύουν τους όρους μίας νέας κουλτούρας «ενότητας» που υπερβαίνει τους εθνοτικούς διαχωρισμούς.
Οι οργανώσεις της αμερικανικής αριστεράς προσφέρουν ένα ερμηνευτικό πλαίσιο της μετάβασης από την αγροτική καθημερινότητα του “παλιού κόσμου” στις συνθήκες της μισθωτής εργασίας: το 1917 στο Cincinnati κυκλοφορεί η Οργάνωσις, η πρώτη ελληνόγλωσση εφημερίδα με σοσιαλιστικό προσανατολισμό. Την ίδια περίοδο πυκνώνουν οι μεταφράσεις σοσιαλιστικών έργων, ενώ η επιρροή του «παγκόσμιου 1917» ενισχύει τις ριζοσπαστικές τάσεις, τις εκδόσεις που προσβλέπουν στο παράδειγμα των μπολσεβίκων για την κοινωνική χειραφέτηση. Το 1917 στη Νέα Υόρκη εκδίδεται η Φωνή του Εργάτου∙ η Ελληνική Σοσιαλιστική Ένωση προοπτικά θα συμπορευτεί με την αριστερή τάση του Σοσιαλιστικού Κόμματος και θα συμμετάσχει στις οργανώσεις κομμουνιστικού προσανατολισμού. Η Φωνή του Εργάτου (1917-1923) εγκαινιάζει μία μακρά παράδοση ελληνόγλωσσων εκδόσεων του αμερικανικού κομμουνιστικού κινήματος, η οποία τερματίστηκε στα χρόνια του Μακαρθισμού. Το 1923 θα μετονομαστεί σε Εμπρός, ενώ από το 1940 μετονομάστηκε σε Ελληνοαμερικανικόν Βήμα, η έκδοση του οποίου σταμάτησε οριστικά το 1959.


1921-1929: Εργατικός Εξαμερικανισμός και Μόρφωση


Το τέλος της εποχής της μετανάστευσης (1921 και 1924) εγκαινιάζει μία περίοδο μετασχηματισμών της μεταναστευτικής παρουσίας. Το ερώτημα του εξαμερικανισμού στις τάξεις των ριζοσπαστικών οργανώσεων μεταφράζεται σε «εργατικό» και «προλεταριακό» εξαμερικανισμό που αποσκοπεί στην ομογενοποίηση της εργατικής τάξης μέσα από την μόρφωση και ριζοσπαστικοποίησή της. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ηνωμένων Πολιτειών προκρίνει τον εξαμερικανισμό των μεταναστευτικών οργανώσεων, που έως τότε λειτουργούσαν ως «ομοσπονδίες» και από το 1925 μετονομάζονται σε «γλωσσικά γραφεία». Πληθαίνουν οι μεταφρασμένες εκλαϊκευτικές εκδόσεις, ενώ εμφανίζονται οι Ελληνικοί Εργατικοί Εκπαιδευτικοί Σύνδεσμοι, με πιο διάσημο τον «Σπάρτακο» της Νέας Υόρκης. Οι εργατικές λέσχες αποτελούν σημείο συνάντησης των μικρών πολιτικοποιημένων κύκλων με ευρύτερες τάσεις των μεταναστευτικών κοινοτήτων. Το 1925 μία πολύμηνη απεργία στα «ελληνικά» εργαστήρια κατεργασίας γούνας στη Νέα Υόρκη οδηγεί στην ίδρυση του “Greek Fur Workers Local 70” και τις αντίστοιχης ελληνικής εργοδοτικής ένωσης- οι διακυμάνσεις στη σχέση τους, η δυναμική παρουσία της αριστεράς στον κλάδο και τα συχνά επεισόδια μεταξύ εργοδοτικών και ριζοσπαστών συνδικαλιστών συνθέτουν μία μακρά παράδοση στα γουναράδικα που τερματίστηκε στη δεκαετία του 1950. Η ιδέα της «εργατικής μόρφωσης» αναπαράγει τον διακριτό κόσμο του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού, ενώ στα τέλη της δεκαετίας εμπλουτίζουν το τοπίο οι μαχητικές οργανώσεις της Αριστερής Αντιπολίτευσης .

1929-1940: «Η κρίση ήταν σαν αυτήν την αρθρίτιδα που έχω»


Η δεκαετία της Μεγάλης Ύφεσης σφραγίζεται από τους ριζικούς μετασχηματισμούς, την κοινωνική και πολιτική πόλωση της αμερικανικής κοινωνίας, τη δυναμική των ιδεών της «οργάνωσης» και της «ενότητας», την επιρροή των αντιφασιστικών πολιτικών και την αναζήτηση ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου. Οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης, ο διαβρωτικός τους χαρακτήρας και η ανάδυση νέων αναζητήσεων συμβάδισαν με την εμφάνιση νέων μορφών οργάνωσης, όπως οι επιτροπές των ανέργων και οι διαδηλώσεις στα αστικά κέντρα. Το 1930 στη Νέα Υόρκη ο ελληνοαμερικανός εργάτης Στηβ Κατόβης δολοφονήθηκε από έναν αστυνομικό, ένα επεισόδιο που υπογραμμίζει την ένταση του κοινωνικού ζητήματος στις συνθήκες της πόλωσης. Από το 1933 το ανορθωτικό πρόγραμμα του New Deal απελευθερώνει την συσσωρευμένη ένταση στους χώρους εργασίας: αυθόρμητες απεργίες, καταλήψεις εργοστασίων, βίαιες συμπλοκές και ενίσχυση των νέων βιομηχανικών συνδικάτων. Η γενική απεργία του 1934 στο San Francisco αποτυπώνει την αυτοπεποίθηση του κόσμου της μισθωτής εργασίας, αλλά και την κοινωνική πόλωση που οδηγεί στη δολοφονία δύο εργατών, εκ των οποίων ο ένας είναι ο Νίκος Κουντουράκης. Η καθημερινότητα στις εργατικές κοινότητες αλλάζει: το σύνθημα “Vote Labor!” και η «οργάνωση» των επιμέρους κλάδων μαρτυρούν την ανάδυση της οργανωμένης εργασίας σε πολιτική δύναμη, ενώ ένας νέος εργατικός πολιτισμός αντανακλά με την εμφάνιση των «ξεχασμένων ανθρώπων» στο κοινωνικό προσκήνιο. Μία νέα γενιά μαχητικών συνδικαλιστών πρωτοστατεί στις εκστρατείες για το συνδικαλισμό των εργατών στη βαριά βιομηχανία -στα “ατσαλάδικα”-, στα γουναράδικα, στις μικρές και μεγάλες επισιτιστικές επιχειρήσεις.
Η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος συμβαδίζει με την ισχυροποίηση των ριζοσπαστικών οργανώσεων- η πολιτική του Λαϊκού Μετώπου επισφραγίζει την ανάδυση ενός ισχυρού προοδευτικού κινήματος το οποίο εκφράζεται στην πολιτική, στον πολιτισμό, στην οργάνωση της καθημερινότητας και στην διεθνιστική αντιφασιστική προοπτική. Ο αντιφασισμός αναδεικνύεται σε σημείο συνάρθρωσης των εξελίξεων στον «νέο» και στον «παλιό» κόσμο: οι εκατοντάδες ελληνοαμερικανοί εθελοντές στις Διεθνείς Ταξιαρχίες στον Ισπανικό Εμφύλιο υπογραμμίζουν τη δυναμική των αντιφασιστικών ιδεών, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες η Ελληνική Δημοκρατική Ένωση συσπειρώνει προοδευτικούς, φιλελεύθερους και κομμουνιστές εναντίον της δικτατορίας Μεταξά, υπέρ των εργατικών συνδικάτων και της κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας στα αριστερά του New Deal.

1941-1959: Μεγάλες προσδοκίες και Διαψεύσεις


Η δυναμική των αντιφασιστικών ιδεών αποτυπώνεται στην ανάπτυξη των οργανώσεων για τη διευθέτηση του μεταπολεμικού κόσμου, το έντονο ενδιαφέρον για τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στην Ευρώπη, την ιδέα της συμπόρευσης του προγράμματος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου με τις ριζοσπαστική πτέρυγα του New Deal. Οι οργανώσεις αρωγής προς τον ελληνικό λαό, η έκδοση ενημερωτικού υλικού, και η μετάφραση κειμένων για το ρόλο του Ε.Α.Μ., η παρουσία ελληνοαμερικανών στις αποστολές στην κατεχόμενη Ελλάδα και η δράση των ναυτεργατικών οργανώσεων, καθώς η Ο.Ε.Ν.Ο. έδρευε στη Νέα Υόρκη, διαπλέκονται γύρω από την ιδέα της παγκόσμιας συνεργασίας Ηνωμένων Πολιτειών και Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και την προσδοκία της «επόμενης μέρας». Το 1942 το American Labor Party συγκεντρώνει 400.000 ψήφους με υποψήφιο κυβερνήτη τον ελληνοαμερικανό Dean Alfange, ενώ την ίδια περίοδο ο Εθνικός Κήρυξ του Βάσου Βλαβιανού χαιρετίζει την ανάπτυξη του ΕΑΜικού κινήματος.
Η δυναμική αυτή δοκιμάζεται από την πραγματικότητα της μεταπολεμικής μετάβασης. Οι ταυτόχρονες εξελίξεις στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1944 έως το 1949 θέτουν υπό αίρεση τις κοινωνικές προϋποθέσεις του αντιφασιστικού μετώπου. Ο Μακαρθισμός, οι απελάσεις, οι ταλαντεύσεις των ανθρώπων μπροστά στην επιτροπή διερεύνησης των αντι-αμερικανικών ενεργειών συνθέτουν μία πολιτική ατμόσφαιρα, η οποία επικοινωνούσε με το κυρίαρχο κλίμα στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο. Οι προσωπικές ιστορίες υπογραμμίζουν την εμπέδωση του κοινωνικού και πολιτικού κομφορμισμού, της ανασύστασης του «Αμερικανικού Ονείρου» και τη διαμόρφωση του στερεοτύπου για τους «συντηρητικούς» και «επιτυχημένους» ελληνοαμερικανούς σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η περιθωριοποίηση και η διάλυση των παραδόσεων του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού αντανακλά ευρύτερους κοινωνικούς μετασχηματισμούς που σχετίζονται με τη δυναμική του μεταπολεμικού Αμερικανισμού και την ενσωμάτωση των «ξεχασμένων ανθρώπων» της δεκαετίας του 1930.

στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)