Ο συναλλαγματικός πόλεμος και πάλι στο προσκήνιο

Παπαγεωργίου Βασίλης

Εντείνονται οι εχθροπραξίες στο μέτωπο του συναλλαγματικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ, Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ιαπωνίας και «αναδυόμενων οικονομιών». Ο συναλλαγματικός πόλεμος είναι ένα από τα πεδία όπου εκδηλώνονται με ιδιαίτερη ένταση οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο πλαίσιο της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης. Αυτός ο πόλεμος άρχισε το 2010, εν μέσω της ύφεσης, και αφού πέρασε από διάφορα στάδια εμφανίζεται σήμερα και πάλι στο προσκήνιο των εξελίξεων.

ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΕΣ οικονομίες, ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Ιαπωνία, πλήττονται από ύφεση και υπερχρέωση και καταφεύγουν σε ιδιαίτερα χαλαρές νομισματικές πολιτικές, οι επενδυτές αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις και στρέφονται στις αναδυόμενες οικονομίες. Αυτός υπήρξε ο κύριος λόγος των μαζικών εισροών κεφαλαίων που σημειώθηκαν σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, με αποτέλεσμα αυτές να προχωρήσουν σε αγορές κυρίως δολαρίων αθροιστικού ύψους άνω των 13 δισ. δολαρίων. Στόχος τους να περιφρουρήσουν τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους και να αποτρέψουν ανατιμήσεις ιδιαιτέρως επιζήμιες για την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών τους.

Η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, η Federal Reserve, πραγματοποιεί ήδη τον τρίτο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης με μαζικές αγορές ομολόγων για τον οποίο έχει ανακοινώσει πως δεν θέτει ούτε χρονικό ούτε ποσοτικό όριο. Ανάλογη τακτική έστω και υπό όρους τηρεί στην Ευρωζώνη η ΕΚΤ, όπως, άλλωστε, και η Τράπεζα της Ιαπωνίας. Και την ίδια στιγμή, στις τρεις αυτές οικονομίες τα πραγματικά επιτόκια βρίσκονται σε ουσιαστικά μηδενικά επίπεδα.

Σύμφωνα με τον Κοΐτσι Χαμάντα, ειδικό οικονομικό σύμβουλο του νέου πρωθυπουργού της χώρας Σίνζο Αμπε, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ), θα πρέπει να προχωρήσει στην αγορά περισσότερων μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων και μιας μεγαλύτερης γκάμας επενδυτικών μέσων που ενέχουν κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων ξένων ομολόγων, προκειμένου να επιτύχει πληθωρισμό 2% έως 3%.

ΑΠ' ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ, στη συνάντηση που είχαν προ ολίγων ημερών οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της Λατινικής Αμερικής, ο Φελίπε Λαρέν, υπουργός Οικονομικών της Χιλής, εξέφρασε την ανησυχία του και χαρακτήρισε την πολιτική αυτή των ανεπτυγμένων οικονομιών επικίνδυνη για όσες αναδυόμενες αγορές σημειώνουν υγιή ανάπτυξη και επιτρέπουν την ελεύθερη διακύμανση των νομισμάτων τους.

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν οι μαζικές εισροές «κερδοσκοπικών» κεφαλαίων στις χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, που έσπευσαν να αμυνθούν, προχωρώντας σε μαζικές αγορές δολαρίων ή και ευρώ. Το άθροισμα των κεφαλαίων που διέθεσαν για τις αγορές αυτές Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία και Περού υπερέβη τα 13,5 δισ. δολάρια από τα μέσα του 2010, σύμφωνα με στοιχεία των ίδιων των κεντρικών τραπεζών. Σύμφωνα, μάλιστα, με την Thomson Reuters, το ποσό αυτό είναι ακόμη μεγαλύτερο και φθάνει στα 13,9 δισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 11 δισ. δαπανήθηκαν μόνο από τη Βραζιλία.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ