Δεν πάει άλλο

Aναδημοσίευση από Ριζοσπάστη

Κάθε καταγραφή που αφορά στις χώρες όπου οι καπιταλιστές έχουν πετύχει υψηλά επίπεδα «ανταγωνιστικότητας», δηλαδή υψηλότερα σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους ποσοστά κέρδους, δηλαδή μεγαλύτερο βαθμό εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, συνοδεύεται και με καταγραφές που μαρτυρούν βάθεμα της βαρβαρότητας. Τέτοιες είναι και οι καταγραφές για τη φτώχεια που έρχονται από τη Γερμανία. Είναι σα να διαβάζεις το προχτεσινό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» για τον υποσιτισμό των παιδιών στα σχολεία. Αλλη χώρα, ίδιο σύστημα, διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού, ίδια η επίπτωση στην εργατική τάξη. Το πρότυπο πάσχει (ας το κρατήσουμε αυτό σαν ένα το κρατούμενο).

***

Από τη σκοπιά του κεφαλαίου η έξοδος από την Ευρωζώνη έχει βαριά επίπτωση για τους καπιταλιστές. Οσο κι αν σωστά οι αστοί αναλυτές εντοπίζουν τα διαφορετικά συμφέροντα (άλλο συμφέρει τον εφοπλιστή και τον ξενοδόχο κι άλλο τον τραπεζίτη), από τη σκοπιά των εργατών αυτό που πρέπει να κρατηθεί σε σχέση με τις ανησυχίες των αστών είναι ο εκβιασμός: `Η θα κατεδαφιστεί κάθε εργατική κατάκτηση (αυτό σημαίνει «σκληρές μεταρρυθμίσεις») ή δεν έχει νόημα η «σωτηρία». Μιλάνε για τη σωτηρία του κεφαλαίου και τη συναρτούν πλέον ευθέως με την εξαθλίωση των εργατών.

Ετσι αντιλαμβάνονται και την πατρίδα. Στο στόμα τους και στα γραπτά τους, η λέξη είναι ισοδύναμη του ταμείου τους. Θυμούνται την πατρίδα όταν προσπαθούν να πείσουν την εργατική τάξη ότι έχει συμφέρον να παλέψει για τη σωτηρία των καπιταλιστών συγκεκριμένου γεωγραφικού χώρου. Οπως και η περίφημη δημοκρατία. Εχει νόημα για τους καπιταλιστές μόνο στο βαθμό που εξασφαλίζει τη σταθερότητα του συστήματος της εκμετάλλευσης και των κερδών.

***

Οταν η κρίση βαθαίνει και ανάμεσα στα αποτελέσματά της διαβλέπουν απειλή για την ίδια την εξουσία τους, η δημοκρατία πάει περίπατο. Το πρόβλημα το έχουν όσοι από τα λαϊκά στρώματα διατηρούν αυταπάτες για την αστική δημοκρατία και ψάχνουν λύση στη σοσιαλδημοκρατία, δηλαδή σε μια πολιτική διαχείρισης που θα πείθει τις μάζες ότι μπορούν να συνυπάρχουν η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης κι ένας «ανθρώπινος - κοινωνικός» καπιταλισμός.

***

Η εργατική τάξη έχει να λύσει και ένα τέτοιο πρόβλημα: Να κάνει καθαρό στη δική της συνείδηση ότι η πολιτική διαχείριση δεν είναι ξεκομμένη από την οικονομική βάση και, άρα, δίκιο για τον εργάτη στο επίπεδο της πολιτικής δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς να φύγει από τη μέση η βάση της εκμετάλλευσης, οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, οι οποίες με τη σειρά τους δεν μπορούν να φύγουν από τη μέση αν οι ίδιοι οι εργάτες δεν παλέψουν για να τις καταργήσουν.

Μια τέτοια υπηρεσία προσφέρει στην εργατική τάξη η ίδια η καπιταλιστική κρίση. Κάνει πιο καθαρό μέσα από τα αδιέξοδα που αναδεικνύει πως πραγματική λύση υπέρ της εργατικής τάξης υπάρχει μόνο όταν ξεπεραστεί στη βάση του το κεντρικό πρόβλημα: Μια όλο και πιο κοινωνικοποιημένη παραγωγή με διαρκώς αναπτυσσόμενες παραγωγικές δυνάμεις, που ασφυκτιά στο στενό κορσέ της ατομικής ιδιοποίησης του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου.

***

Η ανατροπή έχει μπει από καιρό στην ημερήσια διάταξη.

Η συγκέντρωση δυνάμεων έχει νόημα μόνο στο βαθμό που υπηρετεί αυτόν το στόχο.

Τα άλλα, περί «ενότητας» για να γίνει κοινωνικός ο καπιταλισμός (εκεί παραπέμπει η «κοινωνική δημοκρατία»), μόνο νέα δεσμά χαλκεύουν. Η εργατική τάξη δεν έχει να διαλέξει ανάμεσα σε δυο κακά το μικρότερο. Εχει να επιλέξει την ταξική της απελευθέρωση ή το βύθισμά της στη βαρβαρότητα. Εδώ προκύπτουν και ατομικές πολιτικές ευθύνες για τον καθένα.

Για κείνους που κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν γιατί φοβούνται να αναλάβουν την ευθύνη που σημαίνει ελεύθερος εργάτης, και για κείνους, που, ενώ ξέρουν, προτείνουν στους εργάτες να διαλέξουν ικανό καπιταλιστή.

Ο καπιταλισμός δεν πάσχει από κακή διαχείριση, αλλά από τις αντινομίες που γεννά η ίδια η κεφαλαιοκρατική παραγωγή. Αυτή πρέπει να φύγει από τη μέση. Σ' αυτό επιμένει το ΚΚΕ. Οι εργάτες θα βρουν το δρόμο τους, αφού πρώτα έχουν ξεκαθαρίσει τι πρέπει να γκρεμίσουν.

Ασχετο: Η κυβέρνηση διατείνεται ότι διαπραγματεύεται με την τρόικα για το πώς θα εφαρμοστεί το νέο μνημόνιο. Αυτό που προτείνει ως φάρμακο είναι φαρμάκι. Λέει ότι αντί να κόψει τον 13ο μισθό, θα κόψει δημόσιες δαπάνες. Ας μην ξεγελάνε οι λέξεις. Τα μέτρα, είτε τα λένε «κόψιμο 13ου μισθού» είτε «περικοπή δαπανών», σημαίνουν χτύπημα των λαϊκών αναγκών.

Κάθε μορφή διαχείρισης οδηγεί εκεί. Οσο πιο γρήγορα η κουβέντα και ειδικά η πράξη οδηγεί σε πάλη για άλλη εξουσία, για άλλη οικονομία, τόσο καλύτερα.

Οσο περισσότερο συζητάμε για την πραγματικότητα του συστήματος, τα όριά του και την ιστορικά αναγκαία ανατροπή του, τόσο καλύτερα. Αλλιώς θα τρώγονται και μεταξύ τους οι εργάτες για το ποιος περισσεύει. Κανένας δεν περισσεύει. Ολοι, όμως, έχουν το κεφάλι στον ντορβά γιατί το σύστημα δεν πάει άλλο.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ