Είδωλα... με γυάλινα πόδια

Ακραίες συμπεριφορές, κατάθλιψη, τάσεις αυτοκτονίας είναι μερικά μόνο απ' όσα κρύβει για τους αθλητές ο απατηλός δρόμος της δόξας του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού

Η έλλειψη κινήτρου στον αθλητισμό μετά τις
σπουδαίες επιτυχίες, που είχαν αρχίσει από νωρίς,
οδήγησε τον Ιαν Θορπ στην κατάθλιψη

Το πρόσφατο τραγικό περιστατικό με πρωταγωνιστή το σπουδαιότερο ίσως όνομα στο χώρο του αθλητισμού των ατόμων με ειδικές ανάγκες (και όχι μόνο) Οσκαρ Πιστόριους, ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονία της φίλης του, ήρθε για μια ακόμη φορά να ταράξει τα νερά στους κόλπους του αθλητισμού. Το γεγονός έρχεται να προστεθεί σε μια λίστα που τα τελευταία χρόνια μεγαλώνει συνεχώς και αφορά πρώην είδωλα τα οποία καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι μέσα σε μια μέρα. Μια κατάρρευση που όταν συντελείται βγάζει στην επιφάνεια τα πιο -μέχρι τότε- απόκρυφα στοιχεία που κρύβονταν πίσω από την απατηλή (όπως αποδεικνύεται) λάμψη, τον πακτωλό εκατομμυρίων που κερδίζουν από τη δημοσιότητα κλπ.

Δρυός πεσούσης...

Πριν λίγο καιρό, για παράδειγμα, παίχτηκε η τελευταία πράξη του... δράματος στην ιστορία του διάσημου Αμερικανού ποδηλάτη Λας Αρμστρογκ, που αποδείχθηκε ότι όλες του οι επιτυχίες ήταν προϊόν χρήσης αναβολικών και μάλιστα με πρωτοποριακές μεθόδους, που τον είχαν μετατρέψει σε... κινητή φαρμακαποθήκη. Από την άλλη, όπως έχει ήδη αποδειχθεί, στην περίπτωση του Πιστόριους, η ενέργειά του που σχετίζεται με το έγκλημα - άσχετα με την αφορμή (σκηνή ζηλοτυπίας αναφέρουν οι πληροφορίες) - είχε αιτία. Και μάλιστα ιδιαίτερα σημαντική, αφού έγινε γνωστό ότι ο Νοτιοαφρικανός αθλητής έπαιρνε ναρκωτικά που σε συνδυασμό και με τη χρήση αναβολικών και το αλκοόλ τον οδηγούσαν σε ακραίες συμπεριφορές.

Το τέλος της διαδρομής στο δρόμο της δόξας περιλαμβάνει... κάγκελα (βλ. φυλακή) για τον πιο διάσημο αθλητή με ειδικές ανάγκες Οσκαρ Πιστόριους

ICON

Τόσο στην περίπτωση του Αρμστρονγκ όσο και σε αυτή του Πιστόριους, εκείνα που ακολούθησαν με το... τράβηγμα της κουρτίνας και την αποκάλυψη της αλήθειας, μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό, και είναι ενδεικτικά της λογικής που διέπει τον εμπορευματοποιημένο αθλητισμό. Χορηγοί, πολυεθνικές και όσοι είχαν επενδύσει επάνω τους... στριμώχνονται στην πόρτα εξόδου προκειμένου να μη συνδεθούν με το... πεσμένο είδωλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 24 ώρες μετά το φόνο της φίλης του, αμερικανική πολυεθνική εταιρεία κατέβασε από την ιστοσελίδα της διαφήμιση με πρωταγωνιστή τον Πιστόριους. Αλλωστε πλέον δεν τους είναι χρήσιμοι για τα κέρδη τους αλλά το αντίθετο... Μπορούν να κάνουν ζημιά από τη λεγόμενη αντι-διαφήμιση.

Η κατάθλιψη συνώνυμο της απατηλής λάμψης

Τα διάφορα περιστατικά που βγαίνουν στον αφρό κατά καιρούς αποδεικνύουν ότι η ίδια η καπιταλιστική ανάπτυξη και στον αθλητισμό σκοντάφτει στις αντιφάσεις της. Από τη μία παρουσιάζονται οι χορηγοί ως σωτήρες του αθλητισμού και από την άλλη η δραστηριότητά τους φέρνει στο φως περιπτώσεις που χαλάνε τη σούπα. Τα δυο συγκεκριμένα περιστατικά δεν είναι τα μοναδικά κακώς κείμενα του παγκόσμιου αθλητισμού. Αντίθετα, ασχέτως με τη μορφή και την κατάληξή τους, τα τελευταία χρόνια συνεχώς αυξάνονται κρούσματα με ανθρώπους του αθλητισμού που από την κορυφή βρίσκονται στον... πάτο και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις αυτή η διαδρομή συνοδεύεται και με μοιραία κατάληξη. Αδιάφορα της κάθε φορά αφορμής, οι ρίζες των αιτιών δεν μπορούν να ξεκοπούν από τη συνταγή στην οποία στηρίζεται το οικοδόμημα του εμπορευματοποιημένου αθλητισμού. Για παράδειγμα, επιστημονικά έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια ότι η κατάθλιψη αρχίζει να εξελίσσεται σε μάστιγα του αθλητισμού και ιδιαίτερα του πρωταθλητισμού.

Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια ποδοσφαιριστή της Πρέμιερ Λιγκ που λίγες ημέρες πριν την αυτοκτονία του Ουαλού πρώην παίκτη και μετέπειτα προπονητή Γκάρι Σπιντ, γράφοντας στην αγγλική εφημερίδα «Guardian» υπό το παρατσούκλι «Μυστικός ποδοσφαιριστής» είχε τονίσει ότι: «Την τελευταία εικοσαετία, από τότε που το ποδόσφαιρο εξελίχθηκε σε χρυσοφόρα επιχείρηση, η πίεση στους ώμους κάθε εμπλεκομένου έγινε ένα δηλητηριασμένο δισκοπότηρο».

Τα αίτια...

Σύμφωνα λοιπόν με μελέτη του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία, που χρηματοδοτήθηκε από το Κέντρο Μελέτης της ΔΟΕ και για την οποία συνεργάστηκαν, επίσης, Βρετανοί και Ελβετοί καθηγητές, η τελειομανία και η ανταγωνιστική νοοτροπία - συμπεριφορά, στοιχεία απαραίτητα για την επιτυχία των αθλητών, ενδέχεται να αποτελέσουν μεγάλα εμπόδια όταν ολοκληρώσουν τον αθλητικό βίο τους, με επιπτώσεις στην ψυχική υγεία τους. Αλλοι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι η χρήση αναβολικών και η διαταραχή των ορμονών κάποιου ατόμου είναι από τις βασικότερες αιτίες προκειμένου κάποιος αθλητής να οδηγηθεί στα μονοπάτια της κατάθλιψης. Μάλιστα όλες οι έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια ανεξαρτήτως μελέτης των αιτιών συμφωνούν σε ένα συμπέρασμα. Οτι τα κρούσματα θα πολλαπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια όσο διογκώνεται η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού.

«Θηλιά» ο αθλητισμός των συμφερόντων

Μέχρι σήμερα και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που επιβεβαιώνουν τις συγκεκριμένες έρευνες. Περιπτώσεις που δείχνουν ξεκάθαρα το γεγονός της μετατροπής του αθλητισμού σε μια θηλιά ικανή να σφίξει μέχρι πνιγμού αυτούς που υπηρετούν τις συγκεκριμένες λογικές.

Οπως για παράδειγμα συνέβη στην περίπτωση του σπουδαίου ονόματος της κολύμβησης Αυστραλού Ιαν Θορπ, που μόλις στα 24 του σταμάτησε τον αθλητισμό έχοντας κερδίσει τα πάντα (ολυμπιακά μετάλλια, παγκόσμιες διακρίσεις, ρεκόρ, χρήμα, δόξα). Ο ίδιος τότε είχε επικαλεστεί την έλλειψη κινήτρου και το γεγονός ότι ήθελε να ζήσει... πιο χαλαρά. Ωστόσο αργότερα αποκάλυψε ότι βρέθηκε στα μονοπάτια της κατάθλιψης και σκέφτηκε μέχρι και την αυτοκτονία.

Μια άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του πρώην ποδοσφαιριστή της αγγλικής Αρσεναλ Τόνι Ανταμς, με σπουδαία καριέρα στους «κανονιέρηδες» και την εθνική Αγγλίας. Ο ίδιος, που αντιμετώπιζε ανάλογα προβλήματα, έχει προχωρήσει πριν λίγα χρόνια στην ίδρυση ενός ιδρύματος ψυχολογικής υποστήριξης. Κι όπως έχει δημοσιοποιήσει στο παρελθόν, πέντε ποδοσφαιριστές της Πρέμιερ Λιγκ είχαν ζητήσει τη βοήθειά του.

Επίσης o τραγικός θάνατος του γκολκίπερ του Ανόβερο Ρόμπερτ Ενγκε, που αυτοκτόνησε στις ράγες του τρένου μην μπορώντας να ξεπεράσει ποτέ το χαμό της μικρής του κόρης το 2009, έβγαλε αργότερα στην επιφάνεια περιπτώσεις αρκετών Γερμανών ποδοσφαιριστών που ο καθένας αντιμετώπιζε τα δικά του ψυχολογικά προβλήματα. Δυο χρόνια μετά ένας ακόμη παίκτης του Ανόβερο, ο Μάρκους Μίλερ είχε δηλώσει ανοικτά ότι πάσχει από πνευματική κόπωση, κάτι που είχε την αιτία του στον έντονο ανταγωνισμό με συμπαίκτη του για καθιέρωση στη βασική ενδεκάδα. Σε μια άλλη περίπτωση, οι αλλεπάλληλοι τραυματισμοί και το ρευστό αγωνιστικό παρών σε συνδυασμό και με οικογενειακά προβλήματα οδήγησαν τον παίκτη της Ζανκτ Πάουλι, Αντρέας Μπίρμαν, αρχικά στον τζόγο και μετέπειτα στην κατάθλιψη, με τάσεις αυτοκτονίας...

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ